"Archeologie is als een goeie detective lezen": Marc Waelkens overledenKunst & Cultuur

Het was het levenswerk van KU Leuven-archeoloog Marc Waelkens: het Sagalassos Archeological Research Project in zuidwest-Turkije. Sinds de jaren 80 coördineerde hij grootschalige opgravingen in de antieke stad. Sagalassos was een belangrijk handels- en landbouwcentrum in de Griekse en Romeinse oudheid. Maar door een aardbeving rond het jaar 500 werd de stad zwaar beschadigd en ze raakte daarna in verval.

Professor Waelkens herinnerde zich de eerste aanblik van Sagalassos maar al te goed, vertelde hij in 2012 aan de VRT: "Op 23 augustus 1983 om halfzeven 's ochtends zag ik de ruïnes in een prachtig licht, dat ga ik nooit vergeten. Overal staken stukken monumenten uit; je had schrik om je voeten te verzetten tussen alle scherven. Ik zag meteen het potentieel, maar ik vreesde dat ik nooit de middelen zou vinden en dat de Turkse overheid mij geen toestemming zou geven." Dat is allebei gelukt.

Met een internationaal team uit verschillende disciplines slaagde Marc Waelkens erin om grote delen van de stad bloot te leggen, bijvoorbeeld een groot theater. Er doken ook fragmenten op van een reusachtig beeld van de Romeinse keizer Hadrianus of het hoofd van een beeld van keizer Marcus Aurelius.

In het begin gebeurde dat met "vijf wetenschappers en studenten en vijf arbeiders en uiteindelijk met een grote ploeg van 90 archeologen en 70 Turkse werklieden". En, vertelde Marc Waelkens aan de VRT, op bezoek op de site:"Niets wordt ongemoeid gelaten. We zeven en wassen alle grond en vinden stukjes houtskool, graantjes, stukjes visgraat. Er is niets dat verloren gaat."

"Archeologie is zoals een goeie detective lezen. Op ’t einde van een bladzijde maak je hypotheses over wie schuldig of onschuldig is, en dan draai je je blad om en het blijkt totaal anders te zijn! Het enige verschil is dat er bij ons nooit een eind aan het verhaal komt. Bij ons is het nooit routine. Zoals toen we ontdekten dat onder een theater nog een ander theater ligt. Dat maakt je blij. Elke week heb je van die aha-momenten, dat is het mooie aan ons beroep."

Professor Waelkens werkte ook nauw samen met de lokale Turkse bevolking. "De mensen hier zijn fier op hun patrimonium. Het is ook de beste bescherming voor de site. Sluikopgravingen gebeuren hier praktisch niet."

Marc Waelkens trok elke zomer naar het antieke Sagalassos om de opgravingen op te volgen. Hij leidde er - toen nog - prins Filip en prinses Mathilde en verscheidene Belgische politici rond. In 2012 werden vondsten uit Sagalassos tentoongesteld in het Gallo-Romeins museum van Tongeren.

Meer op VRT NWS