De charmantste cellist van allemaal Klassieke muziek

Anner Bijlsma werd in 1934 geboren in Den Haag. Hij begon als jonge cellist in het strijkkwartet van zijn vader. In 1959 won hij de Casals Competitie in Mexico. In die periode speelde Bijlsma met pianist Reinbert de Leeuw moderne muziek. Hij was ook verbonden aan het Koninklijk Concertgebouworkest. Maar oude muziek zou zijn grote liefde worden.

Bijlsma specialiseerde zich in het repertoire van de 17e en 18e eeuw. Hij speelde samen met blokfluitist Frans Brüggen en klavecinist Gustav Leonhardt en richtte met zijn vrouw een darmsnarengezelschap op. Wereldberoemd werden zijn interpretaties van Beethoven en Bach.

In 1979 nam hij op barokcello de cellosuites van Bach op. Het was een breuk met de romantische uitvoeringstraditie en zou veel jongere cellisten beïnvloeden. Aan de Nederlandse krant NRC vertelde Bijlsma dat Bach vaak slecht werd uitgevoerd. ‘Die muziek zit retorisch sterk in elkaar, maar dat moet je met streekvariaties duidelijk maken. Dus in de eerste suite niet alles onder één boog gladstrijken. Niet elke kwartnoot is even lang, dat hangt maar net van de zinsbouw af. Vergelijk het met het reciteren van poëzie.” Bijlsma speelde zacht en teder en bij momenten zelfs naar binnen gekeerd. Hij zou de Bachsuites twee keer opnemen en was telkens weer ontevreden hoewel ze meer dan 300.000 keer over de toonbank gingen. Over die andere grote componist, zei hij dan weer: ‘Beethoven kun je niet leren, je moet gewoon geluk hebben. De ene dag gaat het, de andere dag niet.’

Bijlsma was een muzikale pionier en tegelijk een bescheiden, charmante man. Of zoals hij het zelf zei: ‘Meestercellist? Kletskoek. De cello is de baas!’

Bijlsma was getrouwd met violiste Vera Beths en vader van fotograaf en documentairemaakster Carine Bijlsma. Een spierziekte en een verwaarloosde whiplash maakten een einde aan zijn carrière. Een whiplash na een auto-ongeluk in 1988 toen hij de cellokoffer tegen zijn hoofd kreeg.

Vanmorgen in Espresso schetsen Mark Janssens en Veerle Simoens een mooi portret van wie hij was als muzikant en als leraar.