Herbeluister Villa d'Este 11 december: Winter in FlorenceKlassieke muziek

Firenze

Guillaume Dufay componeert speciaal voor de inhuldiging van de Dom van Firenze het motet Nuper Rosarum Flores. We schrijven 25 maart 1436. De titel verwijst naar de naam van de dom: 'Santa Maria del Fiore'. In dezelfde kathedraal wordt in 1600 het huwelijk ingezegend van Maria de' Medici met Henri IV, met de muziek van Jacopo Peri en Giulio Caccini, beiden componist aan het Florentijnse hof. Deze huwelijksmuziek, geschreven in opdracht van de rijke bankiersfamilie de' Medici, groeit vervolgens uit tot een heuse opera, de eerste volledig bewaarde opera uit de geschiedenis: L'Euridice . Putje winter, 5 december 1602 in Palazzo Pitti, vindt de premiere plaats van het volledige werk.

Met enkele Franse barokdansen van Jean-Baptiste Lully (zijn wieg stond in Firenze!) maken we een bruggetje naar een van de beroemdste dansen uit de romantische muziekgeschiedenis: de duivelse Mephistowals van Franz Liszt, duivels (goed) gebracht door een duo dat zijn naam eraan ontleende: het schitterende Pianoduo Mephisto! (Katrijn Simoens & John Gevaert). De versie voor pianoduo is een letterlijke transcriptie van de oorspronkelijke orkestversie en van expressie niet de mindere van het oorpronkelijke werk.

Even later luisteren we naar klank geworden reflecties op de mooie stad Firenze in het beroemde Sextet van Peter Tsjaikovski, Souvenir de Florence (1890). HIj begon er aan te schrijven toen hij in Firenze verbleef.

Ildebrando Pizzetti

Ildebrando Pizzetti (1880 - 1968) was bij leven en welzijn zeer bekend in Italië. Hij was hoogleraar muziek, muziekjournalist, dirigent en componist. Geboren en getogen in Parma, studeerde hij daar muziek, maar kreeg toen hij 28 was een aanstelling aangeboden als leraar compositie aan het Conservatorio di Musica Luigi Cherubini in Firenze. In 1914 werd hij er ook directeur. In totaal woonde hij dus 16 jaar in Firenze. Nog eens 10 jaar later werd hij directeur van het Conservatorio Giuseppe Verdi in Milaan en daarna trok hij voort naar Rome waar hij in 1936 Ottorino Respighi opvolgde als hoogleraar compositie aan de Accademia Nazionale di Santa Cecilia. Vandaag is er van Ildebrando Pizzetti nog amper sprake. Daar wilden we verandering in brengen. Hij heeft namelijk een heerlijk pretentieloos pianoconcerto geschreven met de lyrische titel Canti della Stagione alta (1930), een werk dat je echt moet leren kennen. Heel toegankelijk en uitnodigend om zelf te leren spelen. Heel dromerig, transparant, briljant en meeslepend.

Rebecca Dale

Dromerig en lyrisch... Dat kunnen we ook zeggen over Materna Requiem (Requiem for my Mother) van de jonge Britse componiste Rebecca Dale (°1985). Het is veilig tonaal, filmisch en aangrijpend in zijn ingetogen eenvoud. Rebecca Dale wordt erg graag gezien en gehoord in de Britse muziekwereld, maar hier kan ze nog wat publiciteit gebruiken. Zeker luisteren. Dale bracht het Requiem ter wereld in 2018 en droeg het op aan haar overleden moeder. Het duurt in totaal zo'n 45 min. maar we maakten een selectie van de (naar onze smaak) mooiste delen: Introïtus, Kyrie, Lacrimosa, Agnus Dei, Paradisum Interlude (orkest), Libera me en In Paradisum. Het laatste deel In Paradisum is geschreven voor a capella-koor. Ze koos hiervoor de tekst van Joce Grenfell: If I Should go (‘Parting is hell / But life goes on / So sing as well). 

Dit is Belgisch

Het laatste uur van Villa d'este is Belgisch. Met The Circle of Nature van Dirk Brossé (1960), althans de Winter daaruit, krijg je een werk te horen dat echt aanslaat. Prachtig georkestreerd! Brossé trekt de lijn door van Vivaldi, Haydn, Sauguet en Bacri: vier seizoenen, vier aparte en toch samenhorende concerto's voor een solo instrument en orkest. Het is een zeer expressief werk uit 2004, niet beschrijvend, maar suggestief verwijzend naar de bevroren natuur. 

Daarna volgt als een zijdezacht klankendeken het bedwelmende Chant d'hiver op.15 voor viool en orkest van Eugène Ysaye (1858 - 1931). Ysaÿe is vooal bekend als vioolvirtuoos en pedagoog van een hele rist componisten en andere vituozen,. Hij was de stichter van de Ysaye-wedstrijd (voor viool!) en bleef vooral in het geheugen hangen als de componist van Zes Sonates voor vioolsolo. Deze worden nog vaak gespeeld en opgenomen, maar het overige werk van Ysaÿe blijft jamemr genoeg onderbelicht. Ysaÿe droeg het mooie, impressionistische Chant d'hiver liefdevol op aan zijn vrouw Louise Bardau.

Greet Van 't veld