Jeroen Struys: “Is goed vervalste kunst waardevol of niet?”Kunst & Cultuur

De kunstfraude leidde tot de sluiting van wat lange tijd een van de belangrijkste kunstgaleries van New York was. Tientallen kunstwerken die de galerie had verkocht, waren vervalst. Onder andere werken van Jackson Pollock, Mark Rothko en Robert Motherwell. In totaal werd er voor 60 miljoen dollar opgelicht.

Jeroen Struys: “De oplichterij was georkestreerd door een Spaans koppel, Jose Carlos Bergantinos Diaz en Glafira Rosales. Zij hadden een Chinese kunstenaar in New York ontdekt, Pei-Shen Qian die van abstract expressionisten perfecte imitaties kon maken. Ze betaalden de Chinese kunstenaar maar enkele duizenden euro’s en verkochten de werken daarna zelf voor miljoenen aan de Knoedler-gallery. De perfecte misdaad!”

Tot de Belgische zakenman Pierre Lagrange onraad rood. Hij kocht bij Knoedler een schilderij van Pollock. Prijskaartje: 17 miljoen dollar. Maar hij ontdekte dat Pollock zogezegd verf had gebruikt die pas verkocht werd… na Pollocks dood. “Lagrange sleurde de galerie voor de rechter, maar settelde met de galerie. Zo zijn er uiteindelijk nog enkele rechtszaken geweest, telkens afgekocht door de galerie, dus je begrijpt waarom die is moeten sluiten.”

Uiteindelijk bekende Glafira Rosales dat ze meer dan 60 vervalsingen had verkocht aan de New Yorkse galerie. Ze zat enkele maanden in de cel, maar door haar vlotte samenwerking kreeg ze strafvermindering. De Chinese kunstenaar vluchtte naar China en hield vol dat hij van niets wist. “Diaz en Rosales zouden de handtekeningen hebben vervalst en de schilderijen ‘verouderd’ met theeblaadjes en een haardroger.”

Netflix maakte over deze grootste kunstroof nu een documentaire. Maar overtuigend is de film niet helemaal volgens Jeroen Struys: "Het is een erg middelmatige documentaire over een geweldig sappig verhaal."

Kunstvervalsing blijft iets fascinerend. Het roept ook filosofische vragen op. Jeroen Struys: “Waarom is werk van een gewaardeerd kunstenaar een fortuin waard? En niet als het van een onbekende komt? Qian, de Chinese kunstenaar, schilderde bijvoorbeeld een Rothko waarvan kenners zeggen dat het misschien geen origineel is maar wel adembenemend mooi. Waarom is Rothko dan een fortuin waard en Qian niet? En hoeveel fake kunstwerken hangen er in onze musea?"

Beluister hier het interview met Jeroen Struys:

De film Made You Look is te zien op Netflix