Klara-CD: Klara Best of Beethoven - Curated by Jan CaeyersKlassieke muziek

Jan Caeyers

'Tijdens de lange en slome zomer van 2009 las ik in een Frans oord de drukproeven van wat dé Beethoven-biografie zou worden. Het was dirigent en musicoloog Jan Caeyers die me de honderden pagina’s van zijn boek in wording had opgestuurd. We hadden een strak Beethoven-plan op Klara dat jaar. Dus kon ik maar beter the sooner the better zijn levenswerk lezen, nog voor het naar de drukker ging. Ik was verbluft, door de zwier van zijn schrijven, de eruditie van zijn onderzoek en vooral door zijn waanzinnige liefde en waardering voor de componist. Het is nu tien jaar later en wereldwijd geldt Caeyers als éminence grise, met alle respect voor alle grijze haren ter wereld trouwens.
In 2020 vieren we de 250ste verjaardag van Beethoven. Het spreekt voor zich dat Klara de rode loper uitrolt voor één van de grootste genieën van de westerse cultuurgeschiedenis, en voor Jan Caeyers, die vertelt over leven en werk van de componist in een 9-delige radioserie. Voor uw genot en comfort stelde Jan ook deze exquise cd-collectie samen. Het is geen Alles van Beethoven, noch een Best of Beethoven, wel een persoonlijke selectie uit het oeuvre van de componist. Met een neus of beter oor voor uitzonderlijke en historische uitvoeringen. Op vier cd’s krijgt u een prachtig beeld van het genie van Beethoven. Maar voorbij al dat geniale en universele en buitenproportionele moet u vooral op zoek gaan naar de schoonheid van zijn muziek. Beethoven was net zoals u en ik een zoekend mens. Hij vond er de noten voor, terwijl u en ik alleen maar naar adem happen. Maar hoeveel mededogen. Vanwege een man voor wie het leven zelf soms onleefbaar was.'

Chantal Pattyn

'Ik heb er veel plezier aan beleefd om een ‘Best of Beethoven’ samen te stellen, al was het af en toe niet eenvoudig om het oude adagium ‘kill your darlings’ in de praktijk om te zetten. Bovendien heeft het mij moeite gekost een zekere schroom te overwinnen om de geesteskinderen van de Grote Meester te beoordelen en tegen elkaar uit te spelen.
De grootste uitdaging was echter om de criteria te bepalen op basis waarvan ik de selectie zou maken. Natuurlijk moesten de iconische werken erbij zijn. Maar zijn dat per definitie de ‘beste’ werken? Zijn de latere composities, waarin Beethoven de absolute top van zijn kunnen bereikte en de grenzen van de muziek op onnavolgbare wijze heeft verlegd, a priori ‘beter’ of ‘waardevoller’ dan sommige van zijn jeugdwerken? Is bijvoorbeeld Fidelio een betere opera dan Leonore, die in een andere tijd, en zelfs voor een ander publiek geschreven is? Moeten wij bij de beoordeling geen rekening houden met de doelstellingen die Beethoven had gesteld, of met bepaalde beperkingen die hij zichzelf had opgelegd? Is met andere woorden de diabolische Hammerklaviersonate op.106 een grotere krachttoer dan de kleinschalige Bagatelles (op.119)? En wat te denken van de lawaailawine in Wellingtons Sieg oder Die Schlacht bei Vittoria (op.91)? Dat stuk heeft een slechte reputatie, maar Beethoven zelf vond het een van zijn meest geslaagde composities omdat het zo effectvol was. Om de onmogelijkheid van de vraagstelling te onderstrepen citeer ik graag de meester zelf, toen hij zich ergerde aan de populariteit van de Mondscheinssonate: “Men heeft het altijd over de Cis-klein-Sonate; ik heb waarlijk veel betere dingen geschreven. Dan is de Fis-groot-Sonate toch iets helemaal anders.”
Uiteindelijk heb ik gekozen om de muziekliefhebber een zo breed als mogelijk spectrum van Beethovens werk aan te bieden: muziek uit alle periodes van zijn carrière, sleutelwerken en gelegenheidstukken, composities voor de grote concertzaal of voor de intieme ruimte, instrumentaal of vocaal, met het grote gebaar of met kwetsbare tederheid, bekend en onbekend. En dit alles in de hoop dat de luisteraar een volledig en tegelijkertijd meer genuanceerd beeld van de componist krijgt, en vooral: dat hij geniet van de wondermooie muziek die Beethoven de mensheid heeft geschonken.'

Klara Best of Beethoven - Curated by Jan Caeyers - Warner Classics – 5054197061745 - Release 29/11/2019

Tracklisting

CD1

9 Variaties op een mars van Ernst Christoph Dressler in c WoO 63
01 Thema
01.36

02 Variatie 5
01.24
Rudolf Buchbinder, piano
P 1977 Teldec Classics, a Warner Music UK Division

03 Pianokwartet in C WoO36 nr.3: III. Rondo: Allegro
03.38
Renaud Capuçon, viool / Lyda Chen, altviool / Gautier Capuçon, cello / Martha Argerich, piano
P 2006 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

24 Variaties voor piano op Vincenzo Righini's arietta "Venni Amore" in D WoO65
04 Variatie 1 00.39
05 Variatie 2 00.36
06 Variatie 3 00.32
07 Variatie 4 00.47
08 Variatie 5 00.41
09 Variatie 6 00.42
10 Variatie 7 00.38
11 Variatie 20 00.39
12 Variatie 21 00.37
13 Variatie 22 0 0.40
14 Variatie 23 04.20
15 Variatie 24 02.11

Rudolf Buchbinder, piano
P 1977 Teldec Classics, a Warner Music UK Division

16 Pianoconcerto nr.2 in Bes op.19: III. Rondo: Molto allegro
06.18
Christian Zacharias, piano / Staatskapelle Dresden / Hans Vonk
P 1987 Warner Music Group Germany Holding GmbH

17 Adelaide op.46
06.40
Herman Prey, bariton / Gerald Moore, piano
P 1961 & Remastering P 1995 Warner Music Group Germany Holding GmbH

18 Pianotrio in bes op.11 “Gassenhauer”: III. Allegretto: Variaties op “Pria ch’io l’impegno”
06.40
Gervase de Peyer, klarinet / Jacqueline du Pré, cello / Daniel Barenboim, piano
P 1970 & Remastering P 2006 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

19 Klaviersonate nr.8 in c op.13 “Pathétique”: II. Adagio cantabile
04.19
Maria-João Pires, piano
P 1977 Erato Disques, a Warner Music UK Division

20 Strijkkwartet nr.1 in F op.18 nr.1: IV. Allegro
06.42
Artemis Quartet
P 2010 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

21 Sonate nr.5 in F voor viool en piano op.24 “Frühling”: I. Allegro
09.53
Renaud Capuçon, viool / Frank Braley, piano
P 2010 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

Die Geschöpfe des Prometheus op.43:
22 Nr.14: Solo della Signora Casentini: Andante – Adagio
05.38

23 Nr.16: Finale: Allegretto (Danze festive)
06.22
Chamber Orchestra of Europe / Nicolaus Harnoncourt
P 1995 Teldec Classics, a Warner Music UK Division

24 Sonate nr.14 in cis voor piano op.27 nr.2 “Mondschein”: I. Adagio sostenuto
06.34
Stephen Kovacevich, piano
P 2001 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

CD2

15 Variaties met fuga op.35
01 Introductie: Allegretto vivace – Tema 03.46
02 Variatie 1 00.38
03 Variatie 2 00.48
04 Variatie 3 00.37
05 Variatie 4 00.27
06 Finale 04.36
Cyprien Katsaris, piano
P 1990 Teldec Classics, a Warner Music UK Division

07 Symfonie nr.3 in Es op.55 “Eroica”: II. Marcia funebre: Adagio assai
12.38
London Classical Players / Sir Roger Norrington
P 1989 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

08 Christus am Ölberge op.85: Duet: So ruhe denn mit ganzer Schwere
05.33
Gaechinger Kantorei / Bach Collegium Stuttgart / Helmuth Rilling
P 2014 Hänsler Classic / Profil Medien GmbH

09 Andante in F WoO57 “Andante favori”
07.41
Rudolf Buchbinder, piano
P 1977 Teldec Classics, a Warner Music UK Division

10 Leonore, Hess 109 (versie 1805): Duet: Um in der Ehe froh zu leben (Marzelline, Leonore)
06.05
Leipzig Radio Chorus / Dresden Staatskapelle / Herbert Blomstedt
P 1977 Berlin Classics, a project of Edel Germany GmbH

11 Vioolconcerto in D op.61: III. Rondo: Allegro
09.52
Gidon Kremer, viool / Chamber Orchestra of Europe / Nikolaus Harnoncourt
P 1993 Teldec Classics, a Warner Music UK Division

12 Symfonie nr.5 in c op.67: I. Allegro con brio
07.24
Wiener Philharmoniker / Sir Simon Rattle
P 2003 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

13 Sonate nr.23 in f voor piano op.57 “Appassionata”: I. Allegro assai
10.14
Stephen Kovacevich, piano
P 2000 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

14 Mis in C op.86: Agnus Dei
06.47
Lilia Bizimeche-Eisinger & Audrey Michael, sopraan / Michel Brodard, bariton / Markus Schäfer, tenor / Gulbenkian Foundation Chorus & Symphony Orchestra Lisbon / Michel Corboz
P 1990 Erato Disques, a Warner Music UK division

CD3

01 Symfonie nr.6 in F op.68 “Pastorale”: V. Allegretto (Hirtengesang. Frohe und dankbare Gefühle nach dem Sturm)
09.51
Chamber Orchestra of Europe / Nikolaus Harnoncourt
P 1991 Teldec Classics, a Warner Music UK Division

02 Cellosonate nr.3 in A op.69: I. Allegro ma non tanto
12.07
Gautier Capuçon, cello / Frank Braley, piano
2016 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

03 Pianoconcerto nr.5 in Es op.73 “Kaiser”: II. Adagio un poco mosso
07.33
Pierre-Laurent Aimard, piano / Chamber Orchestra of Europe / Nikolaus Harnoncourt
P 2002 Warner Classics, a Warner Music UK Division

04 6 Songs op.75: Nr.2: Neue Liebe, neues Leben
02.53
Dietrich Fischer-Dieskau, bariton / Hartmut Holl, piano
P 1984 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

05 Symfonie nr.7 in A op.92: II. Allegretto
07.12
London Classical Players / Sir Roger Norrington
P 1989 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

25 Scottish Songs op.108:
06 Nr.11 Oh! Thou art the lad of my heart, Willy
02.01
Juliette Allen, sopraan / Jean-Pierre Armengaud, piano
P 2019 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

07 Nr.16 Could this ill world have been contriv’d
02.53
Jean-Francois Rouchon, bariton / Jan-Pierre Armegau, piano
P 2019 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

08 Sonate nr.10 in G voor viool en piano op.96: I. Allegro moderato
10.40
Renaud Capuçon, viool / Frank Braley, piano
P 2010 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

Fidelio op.72
09 Act 1: Mir ist so wunderbar (Marzelline, Leonore, Rocco, Jaquino)
03.38
Angela Denoke & Juliane Banse, sopraan / Lásló Polgár, bas /Rainer Trost, tenor

10 Act 1: O welche Lust (Koor & Gevangenen)
06.44
Arnold Schoenberg Choir

11 Act 2: O namenlose Freude! (Leonore, Florestan)
03.37
Angela Denoke, sopraan / Jon Villars, tenor
Berliner Philharmoniker / Sir Simon Rattle
P 2003 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

12 Sonate nr.27 in e voor piano op.90: II. Nicht zu geschwind und sehr singbar vorzutragen
07.05
Jean-Bernard Pommier, piano
P 1994 Erato Disques, a Warner Music UK division

CD4

01 Bagatelle op.119 nr.10: Allegramente in A
00.15
Rudolf Buchbinder, piano
1977 Teldec Classics, a Warner Music UK Division

02 An die ferne Geliebte op.98 nr.6: Nimm sie hin denn, diese Lieder
03.57
Olaf Bär, bariton / Geoffrey Parsons, piano
P 1993 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

03 Sonate nr.32 in c voor piano op.111: II. Arietta: Adagio molto, semplice e cantabile
17.12
Stephen Kovacevich, piano
P 2003 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

04 Mis in D op.123 “Missa solemnis”: Benedictus
10.12
Chamber Orchestra of Europe / Nikolaus Harnoncourt
1993 Teldec Classics, a Warner Music UK Division

33 Variaties op een wals van Anton Diabelli op.120
05 Thema: Vivace 00.53
06 Variatie 1: Alla marcia maestoso 01.53
07 Variatie 2: Poco allegro 00.54
08 Variatie 3: L'Istesso tempo 01.33
09 Variatie 10: Presto 00.39
10 Variatie 11: Allegretto 01.28
11 Variatie 12: Un poco più mosso 00.59
12 Variatie 22: Molto allegro (alla 'Notte e giorno faticar' di Mozart) 00. 52
13 Variatie 32: Fuga allegro 03.43
14 Variatie 33: Tempo di menuetto, moderato (ma non tirarsi dietro) 03.52
Piotr Anderszewski, piano
2001 Idéale Audience International under exclusive licence to Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

15 Symfonie nr.9 in d op.125 “Chor”: IV. Finale: Presto – Allegro
17.39
Barbara Bonney, sopraan / Birgit Remmert, alt / Kurt Streit, tenor / Thomas Hampson, bariton /
City of Birmingham Symphony Chorus / Wiener Philharmoniker / Simon Rattle
2002 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

16 6 Bagatelles op.126: Presto – Andante in Es
04.41
Piotr Anderszewski, piano
P 2008 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

17 Strijkkwartet nr.13 in Bes op.130: V. Cavatina. Adagio molto espressivo
06.16
Artemis Quartet
P 2010 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

18 Canon Wir irren allesamt WoO198
00.32
Accentus / Christophe Grapperon
P 2019 Parlophone Records Limited, a Warner Music Group Company

Meer informatie via www.warnerclassics.com en www.leconcertolympique.eu