Klara Live van 23 december: Arvo PärtKlassieke muziek

Dirigent Jaan-Eik Tulve werkt nauw samen met de Estse componist Arvo Pärt. Hij kent de stijl waarin eenvoud en sacraliteit hand in hand gaan door en door. En hij musiceert met een ongelofelijke focus en intensiteit.
In het concert in De Bijloke vlecht Tulve tussen de misdelen van de Missa Syllabica en ander werk van Pärt gregoriaanse zangen, maar ook een vroeg polyfoon Mariamotet van Perotinus en delen uit de Messe de Notre Dame van Guillaume de Machaut, een mijlpaal in de polyfonie van de 14e eeuw. Daarnaast horen we ook twee Davidspsalmen en een Ests volkslied van Cyrillus Kreek, een componist die bij ons nauwelijks bekend is, maar in Estland heel wat koormuziek schreef en volksmuziek bestudeerde.

Pärt verdiepte zich in het gregoriaans en de werken van de vroege polyfonisten in de late jaren 1960, toen hij een crisis doormaakte en een totaal nieuwe weg zou inslaan om te componeren. In de jaren 1970 ontwikkelde hij zijn bekende tintinnabuli-stijl, een nieuwe muzikale taal waarbij eenvoud primeert, zonder aan emotie in te boeten. Niet enkel harmonische eenvoud, maar ook in de tekst: In de Missa Syllabica hoor je geen ingewikkelde melismen, maar een lettergreep per noot. Die puurheid slaat aan. Hij creëert een universele, toegankelijke spiritualiteit.

Religie speelt een grote rol in Pärts composities. The Deer’s Cry van Arvo Pärt is gebaseerd op de legende van de heilige Patrick. Die wordt belaagd en reciteert een gebed, dat zijn groep beschermt en vermomt als een moederhert en haar jongen.
Pärt componeerde het a capella koorwerk And I heard a voice / Ja ma Kuulsin hääle.. ter nagedachtenis van de Estse Lutheraanse aarstbisschop Konrad Veem. Die leerde hij kennen in 1980, toen hij in ballingschap ging in Wenen – de Sovjets hielden niet bepaald van zijn diep-religieuze muziek. Hij baseerde zich op een versregel uit de Openbaring (14:13), die in een alternatieve Estse vertaling een nieuwe betekenis voor hem kreeg en een nieuw licht deed schijnen op het mysterie van het eeuwige leven.

Een Klara-opname van een concert in De Bijloke op 11 december 2021.