Dat de muziek moge winnen!

De jaarlijks weerkerende Koningin Elisabethwedstrijd staat garant voor een maand muziekuitvoeringen van de bovenste plank door jong aanstormend talent. Dit jaar zijn de violisten aan de beurt. Allen zullen trachten zich in de belangstelling te spelen om zo een plaats op de internationale concertpodia te veroveren.

De wedstrijd, opgericht in 1937 als de Ysaÿe-wedstrijd, is voor veel jonge musici de start gebleken van een grote internationale carrière. Denk maar aan grote namen zoals David Oistrakh, Leonid Kogan, Philippe Hirschhorn en Gidon Kremer in een verder verleden. Recentere laureaten, zoals Vadim Repin, Nikolaj Znaider, Baiba Skride, Sergey Khachatryan en Ray Chen, zijn nu terug te vinden op alle grote concertpodia ter wereld.

In januari vond een preselectie plaats op basis van een dvd-opname door een 6-koppige jury onder leiding van de nieuwe voorzitter Gilles Ledure. Hij is tevens algemeen en artistiek directeur van Flagey, één van de belangrijkste cultuurhuizen in België en vroeger de thuishaven van de nationale omroep. Ledure volgt baron Arie van Lysebeth op die gedurende meer dan 20 jaar het voorzitterschap voor zijn rekening nam.

Van de 172 kandidaten die zich voor de wedstrijd inschreven zijn er 71 weerhouden voor de eerste ronde, die plaatsvindt van 29 april tot 4 mei, zoals gebruikelijk in studio 4 van Flagey.

Hier stellen de kandidaten een programma voor dat bestaat uit één van de drie sonates voor vioolsolo van J.S. Bach (BWV 1001, 1003 of 1005), 3 van de 24 capriccio’s op. 1 van Paganini, en de sonate voor viool en piano nr. 8 in G op. 30/3 van Beethoven.

Eén Belgische kandidate

Slechts één enkele Belgische kandidate, de 25 jarige Sylvia Huang, kon zich plaatsen voor de eerste ronde. Zij leerde viool van haar vader en studeerde verder aan de Académie des Arts de la Ville de Bruxelles en in het Amsterdamse conservatorium. Ze studeerde bij Alexei Moshkov, de concertmeester van het Nationaal Orkest van België, en volgt sinds 2015 les bij Liviu Prunaru, zelf tweede laureaat van de Elisabethwedstrijd in 1993. Sinds 2006 is hij concertmeester van het wereldvermaarde Koninklijk Concertgebouworkest Amsterdam en artistiek leider van de Zwitserse Internationale Menuhin Music Academy. Wat maar bewijst dat je niet noodzakelijk solist moet worden om een boeiende carrière uit te bouwen na de wedstrijd.

Sylvia Huang won eerste prijzen in twee nationale jeugdwedstrijden: de Belfius Classics 2004 - waaraan men deelneemt op het einde van de studies in de muziekacademies, dus normaal gesproken op de leeftijd van 17-18 jaar, maar Sylvia Huang was pas 10 - en in 2008 de Belgische afdeling van de Lions European Musical Competition.

Op nauwelijks 18-jarige leeftijd werd ze orkestlid van het Nationaal Orkest van België en op haar twintigste vervoegde ze de eerste vioolsectie van het Concertgebouworkest. Daarnaast is ze primarius van het GoYa strijkkwartet, een kwartet dat bestaat uit vier leden van het Concertgebouworkest.

Huang heeft sinds 2015 een prachtige oude Italiaanse viool van de hand van Carlo Landolfi in bruikleen. Dat zij een groot talent is staat buiten kijf. De vraag die zich stelt is of ze, met haar toch wel geringe wedstrijdervaring, zal kunnen concurreren met sommige kandidaten die al jarenlang aan alle mogelijke vioolwedstrijden deelnemen. Als zij de finale zou halen, kunnen we eindelijk weer eens genieten van een uitvoering van het prachtige vioolconcerto van Antonin Dvorák, dat voor de laatste keer in de finale te horen was in 1971. Tevens zou ze de eerste landgenote zijn die de finale van de vioolwedstrijd haalt sinds Lorenzo Gatto en Yossif Ivanov, beiden tweede laureaat, respectievelijk in 2005 en 2009.

Wie moeten we nog in de gaten houden?

Als we ons baseren op recente resultaten van enkele andere belangrijke internationale vioolwedstrijden, dan is het zeker uitkijken naar de uitvoeringen van Fedor Rudin (2e prijs Paganini Concours 2018), Stephen Kim (3e prijs van dezelfde wedstrijd en 2e prijs Sendai International violin Competition 2016), Luke Hsu (die in 2015 al deelnam en ondertussen laureaat werd van de Paganini), Carl Nielsen (Indianapolis en de Hill competitie) en Timothy Chooi (winnaar van het Joseph Joachim Concours 2018).

De jury wacht de ondankbare taak om op het einde van de wedstrijd een rangschikking op te stellen op basis waarvan? Het aantal noten per minuut? De technische perfectie? Hopelijk kiest ze voor een kandidaat die ons op één of andere manier kan meenemen in een verhaal en ons kan ontroeren met zijn of haar uitvoeringen.

Laat ons de volgende maand misschien het wedstrijdelement even opzij zetten - "wedstrijden zijn voor paarden", zei Béla Bartók - en vooral genieten van prachtige uitvoeringen door jonge musici die het beste van zichzelf geven, ten dienste van de muziek. Dat de muziek moge winnen!

Auteur: Wolfgang Heiremans - Wolfgang Heiremans werkt sinds enkele jaren voor de audiotheek van de VRT en als opnameleider voor Klara. Voordien was hij 20 jaar actief als violist. Hij was 1e violist bij het Antwerp Symphony Orchestra en concertmeester bij Il Novecento. Hij volgt de Koningin Elisabethwedstrijd al sinds 1980.