Herbeluister Pompidou in het spoor van Albrecht Dürer

Peter van den Brink, conservator van het Suermondt-Ludwig en curator van de tentoonstelling, is drie dagen lang onze gids in Pompidou. Mede-gids is Joris van Grieken, hoofd van het prentenkabinet van de Koninklijke Bibliotheek in Brussel.

Begin juli  van het jaar 1520 verliet Albrecht Dürer,  samen met zijn vrouw Agnes en hun dienstmeid Susanne, thuisstad Neurenberg en vertrok voor een lange reis naar de Nederlanden. Op 5 augustus kwam het gezelschap aan in Antwerpen, de stad die een jaar lang hun standplaats zou zijn in de Nederlanden.

Wie was Albrecht Dürer? Bij wie werd hij opgeleid? Waaruit bestaat zijn grote originaliteit- vooral ook in zijn prenten, een medium waarin hij zijn gelijke niet kende? Waar kwam zijn merkwaardige grote zelfbewustzijn vandaan, dat hij etaleerde in zijn talrijke zelfportretten?
In Aflevering 1 zoeken we antwoorden op deze vragen. We bellen ook met historicus Jonas Roelens die dieper ingaat op de obsessie van Dürer met zichzelf en zijn lichaam.

In Antwerpen verbleef Albrecht Dürer in herberg de Engelenborg in de Wolstraat. Dankzij de tekening die Dürer van hem maakte,  weten we zelfs hoe de herbergier eruit zag.

Antwerpen was  Dürers vaste verblijfplaats in de Nederlanden. Met bouwkundig historica Petra Maclot verkennen we de stad zoals die toen was en welke hoeken van de stad Dürer bezocht en vastlegde in tekeningen. Het huis van kunstenaar Joachim Patinir –  met wie Dürer goed bevriend raakte- blijkt vandaag een bekende frituur te zijn.

Vanuit Antwerpen maakte Dürer uitstappen naar Brussel, Mechelen, Gent en Brugge. In Mechelen kreeg hij een persoonlijke rondleiding door  Margarete van Oostenrijk in haar paleis, het Hof van Savoye, waar zich haar belangwekkende kunstcollectie bevond. Wat Dürer het meest verrukte was de gouden schat van de Azteken die op dat moment in Brussel, waarschijnlijk in het Paleis op de Coudenberg, tentoongesteld werd.

In Aflevering 2 reizen we zoals Dürer een beetje kriskras door het land. In welke stad hij ook kwam, overal werd hij bijna koninklijk ontvangen door collega kunstenaars of door mensen van het hof.

Albrecht Dürer reisde ook naar Zeeland. Was daar geen walvis aangespoeld? In ieder geval was zijn interesse eveneens gewekt voor het monumentale altaarstuk dat Jan Gossart had geschilderd voor de abdijkerk van Middelburg.
Waar Dürer vaker kwam, was het Casa de Portugal, het huis van de Portugese koopmanslieden in Antwerpen. Meermaals bracht Dürer een bezoek aan zijn Portugese vrienden in Antwerpen en mocht hij aanschuiven aan hun heerlijke diners. Hij portretteerde Rui Fernandes de Almada en wellicht ook de factor João Brandão. Prachtig is de tekening die Dürer maakte van de zwarte huismeid van Brandão, de schuchtere Katharina. Het eerste portret van een zwarte vrouw in de westerse kunst. Voor zijn vriend de Almada schilderde Dürer ook zijn beroemde ‘Heilige Hiëronymus in zijn studeervertrek’. Een onderwerp dat perfect paste in de humanistische sfeer van de Antwerpse-Portugese vriendenkring van Dürer.
Over de Portugese aanwezigheid in Antwerpen, weet historicus en jurist, professor Georges Martyn ons alles te vertellen.
In aflevering 3 gaan we dieper in op deze bijzondere ontmoetingen en vragen we ons ook af wat de impact is geweest van Dürers lange verblijf in de Nederlanden.

Herbeluister Aflevering 1 met Peter van den Brink, Joris Van Grieken en Jonas Roelens.