Júlia Pusker betovert de zaal

Júlia PUSKER - °07/09/1991 - Kecskemét (Hongarije)

Na de halve finale van de Hongaarse Júlia Pusker schreef ik dat ik alvast een ticket voor de finale zou bestellen omwille van haar prachtige muzikaliteit. Tijdens haar prestatie vergat ik het wedstrijdelement helemaal: het was een wondermooi concert. Voor de liefhebbers, beluister zeker nog eens haar uitvoering van de sonatine op. 100 van Antonín Dvořák.

Pusker kreeg haar opleiding aan de Royal Academy of Music te Londen, en studeert sinds 2016 aan de Koningin Elisabethkapel bij Augustin Dumay. Ze bespeelt een viool die in 1690 gebouwd werd door Matteo Goffriller, ter beschikking gesteld door de Michael Guttman collection.

Bekijk hier de halve finale van Pusker

Over het verplichte werk kan ik kort zijn: het is zeker een uitstekende uitvoering. Alleen heb ik in het begin, waar de orkestratie echt wel zwaar is, de indruk dat ze bijna forceert om toch maar boven het orkest uit te komen. Maar het blijft bewonderenswaardig dat al deze kandidaten op nauwelijks één week tijd tot dit niveau van uitvoering kunnen komen. Het zegt veel over hun uitmuntende niveau. Het werk zelf vond ik het bij de eerste beluisteringen best leuk, maar na acht uitvoeringen van deze ‘pastiche’ heb ik het nu wel een beetje gehad.

Het vioolconcerto in D op. 61 van Beethoven dateert uit 1806. Bij de première was het absoluut geen succes en in de drie decennia die volgden werd het nauwelijks zesmaal uitgevoerd. Het is te danken aan de jonge Joseph Joachim (12 jaar), die uit zou groeien tot één van de grootste violisten van zijn tijd, dat het concerto terug in de belangstelling gekomen is. Hij speelde het in 1844 speelde in Londen met Mendelssohn als dirigent.

Het beste resultaat dat ooit behaald werd met de uitvoering van het vioolconcerto van Beethoven is de derde plaats van Kristóf Baráti, een landgenoot van Julia Pusker, in 1997. Het toeval wil dat zij dit zelfde stuk vanavond op dezelfde viool uitvoert...

Wat me dadelijk opvalt bij de inleiding van het orkest – het duurt maar even 3’15” alvorens de soliste haar eerste noot aanzet – zijn de stijlvolle fraseringen in de houtblazers. Júlia Pusker brengt een heel boeiende interpretatie, ze neemt rustig de tijd waar het muzikaal veroorloofd is en ze durft echt pianissimo te spelen. Haar uitvoering bekoort me. Het tweede deel, Larghetto, speelt ze heel fragiel, met een mooi gedoseerde vibrato, en ook het 3e deel wordt stijlvol en met veel overgave vertolkt. Voor mij was dit een van de betere live-uitvoeringen die ik van dit werk al mocht beluisteren.

Na haar vertolking vroeg ze heel terecht aan het orkest om mee op te staan om te delen in het applaus. Opnieuw valt het op hoe attent het orkest deze kandidate begeleidde doorheen dit toch wel heel delicaat concerto.

Yukiko UNO - °11/11/1995 - Gifu (Japan)

Yukiko Uno studeert momenteel aan het Mozarteum te Salzburg bij jurylid Pierre Amoyal en Rainer Schmidt, violist in het Hagen Kwartet. Ze won reeds verschillende internationale wedstrijden zoals de Andrea Postacchini Competition in 2017, en bespeelt een viool van Carlo Landolfi uit 1756, het geboortejaar van Mozart. Zij koos voor het vioolconcerto in D op. 77 van Johannes Brahms.

Johannes Brahms componeerde zijn vioolconcerto tijdens de zomer van 1878 en er zijn behoorlijk wat gelijkenissen met dat van Beethoven. Zo zijn beide in Re groot geschreven, een toonaard die makkelijk ligt op de viool. Tijdens de première op nieuwjaarsdag 1879 in Leipzig door Joseph Joachim, kon het publiek net zoals vanavond zowel het vioolconcerto van Brahms als dat van Beethoven beluisteren. Een leuke anekdote is dat de Spaanse vioolvirtuoos Pablo de Sarasate het werk niet wilde spelen, want hij wilde daar niet staan wachten terwijl de hobo een prachtige solo speelt in het tweede deel.

Yukiko Uno bracht dit concerto nooit eerder met orkest. Nu begrijp ik best dat het haar droom was om dit fenomenale werk met orkest te kunnen spelen, maar de risico’s die je neemt als je dit voor de eerste keer uitvoert op de finale van deze wedstrijd zijn toch groot. Zij doet echt wel mooie dingen en ze is heel muzikaal, maar er zijn naar mijn aanvoelen teveel intonatieproblemen, en je voelt dat deze uitvoering nog niet op topniveau staat.

Op het einde van het eerste deel speelt ze de weinig uitgevoerde cadens van Heifetz – de meeste uitvoerders kiezen voor de cadens van Joseph Joachim. De keuze voor deze cadens is waarschijnlijk ingegeven door haar leraar Pierre Amoyal die zelf nog bij Jascha Heifetz studeerde. Ik denk niet dat we Yukiko Uno bij de zes geklasseerde finalisten gaan kunnen terugvinden. Jammer, want het is een heel innemende violiste, maar ik vrees dat de keuze voor het concerto van Brahms misschien toch niet haar beste idee was.

auteur: Wolfgang Heiremans
Wolfgang Heiremans werkt sinds enkele jaren voor de audiotheek van de VRT en als opnameleider voor Klara. Voordien was hij 20 jaar actief als violist. Hij was 1e violist bij het Antwerp Symphony Orchestra en concertmeester bij Il Novecento. Hij volgt de Koningin Elisabethwedstrijd al sinds 1980.