Klara brengt een ode aan Carmen op maandag 24 januari

Carmen is vandaag een van de meest populaire opera’s uit het grote repertoire. Georges Bizet bleef vooral bekend dankzij dit meesterwerk dat hij componeerde voor de Opéra-Comique waar het in première ging in maart 1875. Maar die première was onderkoeld: het Parijse publiek was geschokt door wat het te zien kreeg op het toneel, namelijk een zelfbewuste, sensuele, vrouwelijke hoofdfiguur die een deugdzame jonge militair op het slechte pad brengt. Ook de critici waren vernietigend en Bizet moet een enorme teleurstelling opgelopen hebben tijdens die eerste reeks voorstellingen. Het heeft wellicht zijn overlijden op jonge leeftijd (hij was 36!) in de hand gewerkt want in die periode kreeg hij een hartaanval. Carmen werd pas naar waarde geschat bij opvoeringen in datzelfde jaar in Wenen en dat was het begin van een onstuitbaar, internationaal succes. 

De opera biedt een opeenvolging van onvergetelijke melodieën zoals de Habanera, de Séguedille, het Chanson Bohème, of het Chanson du Toréador. De kleurrijke orkestraties en Spaanse ritmen die Bizet hier overdadig gebruikt, zijn werkelijk onweerstaanbaar.

In Espresso en in de loop van de Carmendag gaan we nu en dan eens meeluisteren in een bureau van de Opéra-Comique in Parijs. Acteurs Koen Van Impe en Sven De Ridder proberen te reconstrueren wat daar aan de hand was ten tijde van die desastreuze première van Carmen. Het zijn gesprekken tussen een van de directeurs van de opera en de jonge componist Bizet: humoristisch maar ook met een kleine sneer naar de situatie vandaag in de cultuursector.

In Ampersand mag je mee nadenken over het thema van de grote liefdespassie en uitingen daarvan in de muziekgeschiedenis.

Ook Maestro viert Carmen en Bizet. Daarom, naast het fijne ‘Marche et Choeur des gamins. Avec la garde montante, nous arrivons’ uit Carmen, ook enkele werken die voortbouwen op deze opera. Zo schreef de Russische componist Rodion Shchedrin een drie kwartier durende orkestsuite op thema’s uit Carmen. Het Symfonieorkest van de Beierse Radio o.l.v. de grote Mariss Jansons maakte er een kleurrijke live-opname van. En beginnen doen we met de immer vurige Chinese pianiste Yuja Wang: zij speelt de Carmen-variaties van Vladimir Horowitz.

Als klap op de vuurpijl kan je in Klara Live  Bizets Carmen integraal beluisteren. Deze productie werd opgenomen in februari 2021 in de Weense Staatsopera. In de belangrijkste rollen vinden we Anita Rachvelishvili als Carmen, Piotr Beczała is Don José, Erwin Schrott horen we als Escamillo, Vera-Lotte Boecker als Micaëla. Dirigent is Andrés Orozco-Estrada. Na de opera blijven we in Spaanse sferen met o.m. muziek uit de soundtrack Hable con Ella, Sketches of Spain van Miles Davis en de eigenzinnige versie die Enrico Rava maakte van Carmen.