Music Matters op 9 oktober: Jos De Backer en Amandine Beyer

Tijdens de Werelddag Geestelijke Gezondheid staan we stil bij onze geestelijke gezondheid en die van anderen. Het doel is om taboes te doorbreken zodat we kunnen luisteren naar andermans verdriet. Jos De Backer is muziektherapeut en weet ons alles te vertellen over zowel de gekmakende als helende kracht van muziek.

Muziek en waanzin zijn volgens De Backer op een mysterieuze wijze met elkaar verbonden. Het is dan ook geen toeval dat veel componisten psychische klachten hadden. Er zit een dunne tussen genialiteit en waanzin en het is precies op deze grens waar componisten door middel van muziek hun gedachten proberen te vormen. Voor componisten werkte componeren dan als een antigif tegen het psychisch lijden.

Het is deze kracht van muziek die De Backer voor het geven van muziektherapie gebruikt. Daarvoor hoeft de patiënt geen muzikale vaardigheden te bezitten, het draait namelijk vooral om improvisatie. Samen met de therapeut aan de piano kan de patiënt zijn innerlijke conflict in een bepaalde klankkleur naar voren brengen.

Om te illustreren hoe dat klinkt neemt Jos ook een muziekstuk mee. Nada Sou (‘ik ben niets’) is gecomponeerd door Martin Valcke en bevat elementen uit de improvisaties van mensen met borderline. Het stuk werd geschreven in kader van doctoraal onderzoek aan de KU Leuven en LUCA naar de specifieke stijlkenmerken van deze stoornis.

Omdat het bespelen van een instrument zo’n positief effect heeft op onze psychische gezondheid, pleit Jos dan ook voor meer aandacht voor muziek in het onderwijs. En daarmee bedoelt hij niet een partituur lezen en spelen maar leren improviseren. Op die manier kan iedereen muziek gaan beleven.

Amandine Beyer

Amandine Beyer toert deze week in recordtempo door België. Eerst zal zij met haar ensemble Gli Incogniti een concert geven op het Waalse barokfestival Mubafa in Marche-en-Famenne. Daarna reist de barokvioliste door naar AMUZ in Antwerpen voor het Belgische debuut van haar strijkkwartet Kitgut. Hoog tijd voor een belletje met deze drukbezette dame.

Tijdens Mubafa gaat Amandine de Vier Jaargetijden van Vivaldi brengen. Veel mensen kennen alleen de eerste paar minuten van de 'Lente', de rest van het concerto zijn voor velen onbekend. Daarnaast biedt het programmeren van zo'n evergreen de mogelijkheid om een groot publiek de onbekende werken van Vivaldi voor te schotelen.

In AMUZ gaat Amandine heel wat anders doen. Daar staat haar strijkkwartet Kitgut voor het eerst op de Belgische planken. Kitgut wordt gevormd door musici uit zowel de wereld van oude - als de nieuwe muziek.

Ze spelen op historische instrumenten mét snaren gemaakt van schapendarmen en hun naam verwijst daar ook naar. Kitgut betekent letterlijk 'darmen van kittens'. Engelse darmsnaarmakers maakten de bevolking wijs dat hun snaren van katten werden gemaakt zodat ze niet gestolen werden. Er heerste in die tijd veel bijgeloof rondom deze dieren.

Tijdens het concert gaan zij muziek spelen van Haydn, Albrechtsberger en Schubert. Deze drie componisten zijn door middel van meester-leerlingrelaties met elkaar verbonden. Volgens Amandine kan je historische muziek pas echt begrijpen wanneer je een goed beeld hebt van de inspiratiebronnen van een bepaalde componist.

Kitgut heeft nog geen cd opgenomen maar daar komt binnenkort verandering in. Hoogstwaarschijnlijk gaat het strijkkwartet in januari een album uitgeven met daarop verschillende Engelse stukken uit de barok en de klassieke periode.