Over violisten en persoonlijkheden

Daniel Kogan - Mozartconcerto nr. 5

Daniel Kogan, de kleinzoon van Leonid Kogan, de winnaar van de allereerste Koningin Elisabethwedstrijd in 1951, mag deze namiddagsessie openen.

Hij vertolkt het vijfde vioolconcerto KV. 219 in A van W.A. Mozart. Hij heeft een heel mooie toon in de langzame inleiding en het snelle eerste deel speelt hij ontspannen en makkelijk. Zijn intonatie is echter niet perfect, en dat is bijzonder jammer, want hier staat echt wel een persoonlijkheid op het podium.

Op het einde van het eerste deel speelt hij een zelfgeschreven cadens waarin hij een paar korte interventies van enkele orkestleden verwerkt. Het bezorgt me een spontane glimlach. Het langzame middendeel speelt hij zeer mooi en ingetogen en met een speels uitgevoerd rondo eindigt hij zijn uitvoering. Na zijn prestatie merk ik dat ik een grote glimlach op mijn gezicht heb. Dat is wat muziek moet doen, emoties teweegbrengen. Hij doet me denken aan Nigel Kennedy, die ook respectvol vanuit de partituur vertrekt en er dan zijn persoonlijke touch toevoegt. Ik ben fan, ondanks de niet perfecte intonatie.

Stephen Kim - Mozartconcerto nr. 5

De Amerikaan Stephen Kim vertolkt eveneens het 5e vioolconcerto. Bij een derde laureaat van de Paganiniwedstrijd 2018 zijn mijn verwachtingen hoog gespannen, maar na Daniel Kogan spelen is geen sinecure. Hij is een compleet andere persoonlijkheid, veel introverter. Je kan echt niets aanmerken op zijn vioolspel. Het is werkelijk vlekkeloos, mooi, verzorgd, maar hij brengt, naar mijn mening, niets extra.

Elly Suh - recital

Elly Suh, eveneens Amerikaanse was reeds halve finaliste in 2015 en kon sindsdien een heel aantal ereprijzen in de wacht slepen. Ze studeert momenteel bij Pierre Amoyal, jurylid van de wedstrijd en zelf een prachtige violist. Ze brengt een zeer gediversifieerd programma met naast de twee verplichte werken de Sonate KV. 303 van Mozart, de Etude III van Jörg Widmann en als afsluiter La Campanella op. 7 van Nicolo Paganini.

Het is echt wel gedurfd om in een wedstrijd naast de verplichte hedendaagse werken nog een werk uit 2002 voor te stellen, maar wanneer je het op zulke overtuigende wijze brengt dat je een langdurig applaus krijgt na de uitvoering, dan zegt dat wel iets over je interpretatie.

In de uitvoering van het werk van Bram van Camp, waar de partituur wel erg grondig alles voorschrijft, veroorlooft ze zich heel wat ritmische vrijheden. Over de andere werken in haar programma was ik niet echt enthousiast, afwachten of ze me vrijdag zal kunnen overtuigen met haar interpretatie van het vierde vioolconcerto van Mozart.

Stella Chen - recital

Stella Chen, de laatste kandidate van deze namiddagsessie, hoorde ik reeds in de eerste ronde en toen wist ze me echt te charmeren met een mooi uitgevoerde Bach en vooral een prachtige 4e caprice van Paganini. In haar halve finale valt ze opnieuw op door haar bijzonder mooie toonvorming.

Naast de twee verplichte werken heeft de jury haar gevraagd om de Fantasie voor viool en piano in C D. 934 te vertolken. Dit is een prachtig werk dat bijzonder delicaat en verfijnd uitgevoerd moet worden. Zij brengt in haar uitvoering een mooi verhaal, al het virtuoze passagewerk wordt heel verfijnd uitgevoerd, maar bij mij ontbrak het aan de connectie tussen de pianist en de violiste.

Er was geen enkele interactie tussen beiden, en ik had het gevoel dat ze elk op hun eigen eilandje stonden te spelen. Maar alle respect voor de violiste, zij is echt een prima muzikante en ik ben er vast van overtuigd dat zij vrijdag een mooie vertolking gaat brengen van het vijfde vioolconcerto van Mozart.

Ji Won Song & Christine Lim - Mozartconcerto nr. 5

De twee kandidaten die vanavond hun Mozartconcerto aan het publiek voorstellen zijn de Koreaanse Ji Won Song en de Amerikaanse Christine Lim. Zij studeerden beide bij dezelfde leraars, namelijk Soovin Kim en Ida Kavafian en zijn al laureaat van verschillende internationale vioolwedstrijden. Zij spelen allebei het 5e concerto in A, KV 219 van Mozart, net zoals de twee kandidaten van vanmiddag. Met vier kandidaten die hetzelfde concerto spelen op dezelfde dag is het makkelijk om ze met elkaar te vergelijken.

Beide violisten spelen een mooie uitvoering waar je eigenlijk niets kan op aanmerken, zowel technisch als muzikaal is alles mooi ingestudeerd en uitgevoerd, maar het ontbreekt me aan persoonlijkheid. Natuurlijk, dat zal met de jaren wel ontwikkelen, maar geef mij maar de versie die dan misschien net iets minder perfect uitgevoerd is, maar waarbij je een artiest voor je staan hebt die iets te vertellen heeft.

Mijn commentaar klinkt misschien nogal negatief, dat is echt niet de bedoeling. Alle kandidaten hier spelen formidabel viool, maar er is toch wel een groot verschil tussen een uitstekend violist, zo lopen er honderden rond, en de dun gezaaide topartiesten.

Yukiko Uno - recital

Met de Japanse Yukiko Uno krijgen we deze week al de derde kandidate die bij Pierre Amoyal studeerde. Zij begint haar recital met het plichtwerk van Bram Van Camp, en dat doet ze met veel overtuigingskracht en respect voor alle aanwijzingen in de partituur.

Daarna speelt ze de derde vioolsonate van Beethoven met Takashi Sato, een van de pianisten van de wedstrijd en zelf nog laureaat van de pianowedstrijd 2010. Hun samenspel is werkelijk prachtig, een echt plezier om naar te luisteren. Ze vervolgt met het derde en vierde deel uit de solosonate op 27 nr.1 van Ysaÿe om te besluiten met één van zijn andere solosonates, de zesde. Beide werken vertolkt ze met sprekend gemak en met een grote muzikaliteit.

Vasyl Zatsikha - recital

De prestatie van de laatste kandidaat van de avond, de Oekraïner Vasyl Zatsikha, leerling van Maxime Vengerov, laat mij met een dubbel gevoel achter. Naast de plichtwerken speelt hij de prachtige 2e sonate voor viool en piano op. 94bis van Prokofiev. Het werk is oorspronkelijk voor fluit geschreven maar werd door de componist zelf herwerkt voor viool en piano, op vraag van David Oistrakh, winnaar van de Ysaÿe wedstrijd in 1937, de directe voorloper van de Koningin Elisabethwedstrijd.

Deze kandidaat is zeer muzikaal maar lijkt me technisch net wat te kort te komen. Er kruipen toch wel aardig wat kleine intonatiefoutjes in zijn uitvoering en ik heb vaak het ongemakkelijke gevoel dat er op elk moment iets zou kan mislopen. Ik zal hem met plezier terug beluisteren in zijn uitvoering van het Mozartconcerto, maar vrees toch, zeker als zijn vertolking vrijdag technisch niet beter zou zijn, dat de halve finale een eindpunt voor hem zou kunnen betekenen.

auteur: Wolfgang Heiremans
Wolfgang Heiremans werkt sinds enkele jaren voor de audiotheek van de VRT en als opnameleider voor Klara. Voordien was hij 20 jaar actief als violist. Hij was 1e violist bij het Antwerp Symphony Orchestra en concertmeester bij Il Novecento. Hij volgt de Koningin Elisabethwedstrijd al sinds 1980.