STAM brengt de geschiedenis van de Europese hoogbouw

In het STAM in Gent is momenteel de expo "SkYline, Hoogbouw in de lage landen" te zien. 

De tentoonstelling daagt onze blik op de stad uit. Niets is zo bepalend voor een stad als haar skyline. Waarom we die skyline zo belangrijk vinden en hoe dat precies zo gekomen is, is de focus van de tijdelijke tentoonstelling in het STAM, het stadsmuseum van Gent. Ze neemt ons mee doorheen de geschiedenis van de Europese hoogbouw en zoomt in op de skyline van Gent en Rotterdam.

Wout De Vuyst, curator van de expo en werkzaam bij het STAM, was betrokken bij de voorbereidingen.

Skylines zijn een zeer actueel onderwerp, denk maar aan het ontwerp van Daniel Libeskind voor de boerentoren in Antwerpen. Hoe komt het dat mensen zo betrokken zijn bij de skyline van een stad? "Een skyline is vaak enorm gelinkt aan het beeld van een stad, denk maar aan New York en zijn vele wolkenkrabbers, of Parijs en zijn 19e-eeuwse gebouwen. De skyline van een stad is voor mensen gelinkt aan de beeldvorming en identiteit van die stad", verklaart De Vuyst.

Een deel van de tentoonstelling wordt gewijd aan stadsportretten. "Vanaf de renaissance wordt dit een op zichzelf staand genre, waarbij kunstenaars de stad in beeld brengen. Net zoals het portret van een persoon is dit geen neutraal beeld", legt De Vuyst uit. "De kunstenaars kiezen een bepaald perspectief van waaruit ze de stad willen laten zien. Alle grote beeldbepalende gebouwen staan vaak in het beeld, hoewel dit perspectief niet met de realiteit overeenstemt."

Een poster van Gent uit 1913 over de wereldtentoonstelling zoomt verder in op de manier om een stad af te beelden. Gent staat daarop enkel met de bekende middeleeuwse torens afgebeeld, ook al stond de skyline van Gent toen al vol met schoorstenen en hoge gebouwen. "In de periode van de Belle Epoque wordt de skyline van Gent opgekuist. De centrumpleinen worden gecreëerd, de monumenten worden gerestaureerd en verder wordt er veel afgebroken. Dat opgekuiste beeld van Gent wou men internationaal verspreiden. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de affiches voor de wedstrijd van de wereldtentoonstelling. In de tentoonstelling leggen we twee beelden naast elkaar, een affiche met een historisch stadszicht en de inzending van Léon Spilliaert, die aanzienlijk industrieel van aard is", legt De Vuyst uit tegen Heleen Debruyne. "In het beeld van Spilliaert zie je enkel het Belfort met rokende fabrieksschouwen in de achtergrond. Dat beeld heeft het uiteindelijk niet gehaald." Een vroeg geval van citymarketing dus.

"SkYline, Hoogbouw in de lage landen" is nog tot 21 mei 2023 te zien in het STAM, Gent.