MUZIEK VOOR STALIN - AFLEVERING 3Blijf verwonderd!

In 1928 schrijft Maksim Gorki een artikel voor de Pravda waarin hij de populaire jazz, tango’s en foxtrots omschrijft als ‘Muziek voor dikke mensen’. Daarmee bedoelt hij ‘de prerevolutionaire elite.’ Met het artikel wordt het startsein gegeven voor een nieuw soort heksenjacht, ditmaal op de uitvoerders van het lichte genre. Populaire artiesten als Klavdia Sjoelzjenko en Vadim Kozin zien zich genoodzaakt om hun repertoire aan te passen. Er wordt ook een Staatsjazzorkest opgericht met het doel het zogenaamde massa-lied te kanaliseren in een door het regime gewenste richting.

In September 1939, vallen de Duitsers Polen binnen. Joden gaan massaal op de vlucht en trachten de grens met de Sovjet-Unie over te steken. Onder hen is ook de Mieczyslaw Vajnberg. Eenmaal in de Sovjet-Unie gaat Vajnberg naar de Wit-Russische hoofdstad Minsk. In die stad, die tijdens de oorlog met de grond gelijkgemaakt zal worden, mag hij op staatskosten zijn opleiding aan het conservatorium vervolgen. Op 21 juni 1941 krijgt Vajnberg zijn diploma, dezelfde dag waarop het Duitse leger de Sovjet-unie binnenvalt. Opnieuw moet Vajnberg op de vlucht. Hij belandt uiteindelijk, net als vele andere Joden, in Tasjkent.

Ook in de andere grote steden van Rusland worden prominente musici nu zo snel mogelijk geëvacueerd. Alleen Sjostakovitsj die volop bezig is met het componeren van zijn 7de Symfonie wil zijn stad Leningrad niet achterlaten. Pas eind september 1941, wanneer de stad al onder vuur lig, stemt hij toe. De meeste artiesten in Leningrad is dat privilege niet gegund. Integendeel : er wordt een speciaal regiment opgericht voor het vermaak van de troepen aan het front. Een van die artiesten is Klavdia Sjoelzjenko. Tot aan het einde van de oorlog zal ze aan het front blijven optreden. In het omsingelde Leningrad is haar muziek voor velen een balsem voor de ziel. Ook Vadim Kozin toont zich langs zijn meest patriottische kant. Met zijn mobiele concertbrigade reist hij het hele Russische front af. Maar dan! Eind 1944 wordt hij gearresteerd. De reden voor zijn veroordeling is klaar en duidelijk : anti-Sovjetagitatie en homoseksualiteit !!!