Blijf verwonderd!

Paul Van Ostaijen schreef deze dichtbundel toen hij wist dat hij stervende was. Dat maakt van Nagelaten Gedichten een heel persoonlijke bundel. Schrijver en literatuurcriticus Matthijs de Ridder is bezeten van Paul Van Ostaijen. Hij is al jaren bezig met het schrijven van een biografie over Paul Van Ostaijen. En dat terwijl de geest van de grote dichter over zijn schouder meekijkt, want De Ridder woont in het geboortehuis van Paul Van Ostaijen.

Schrijfster Annelies Verbeke is heel blij dat de KANTL dit vroege theaterstuk van Joost van den Vondel koos als 1 van de 50 werken in de literaire canon.

Guido Gezelle, de beroemdste priester-dichter van de Lage Landen, kan natuurlijk niet ontbreken in de canon. De KANTL koos voor Gezelles laatste bundel Rijmsnoer. Literatuurkenner Matthijs de Ridder is fan.

Een moeilijk dichter, met hermetische en gesloten gedichten, dat is vaak het oordeel over Achterberg en zijn poëzie. Dominee Dick Wursten herlas zijn bundel Eiland der ziel en probeerde in de duistere ziel van Achterberg te kijken.

.C. Hooft werd tijdens zijn leven al ‘het hoofd der Nederlandse Poëten’ genoemd. Zijn gebundelde gedichten uit 1636 prijken vandaag op de canon van de Nederlandstalige literatuur. Literatuurwetenschapper Lieke Van Deinsen vertelt waarom ze op de lijst thuishoren.

Jan van Ruusbroec, een kapelaan in Brussel, schreef dit boek in de 14e eeuw, in een periode waarin de wereld wel leek te vergaan. Professor in de middeleeuwse literatuur Veerle Fraeters neemt ons mee naar die waanzinnige 14e eeuw.

‘Hij leerde zijn volk lezen’: met deze woorden eerde Vlaanderen ooit Hendrik Conscience. Maar tegenwoordig is de publieke opinie minder aardig voor de auteur van De Leeuw Van Vlaanderen. Het hele oeuvre van Conscience wordt vaak zelfs onleesbaar genoemd. Vier jaar geleden publiceerden letterkundigen Kris Humbeeck en Kevin Absilis een studie waarin ze de slechte reputatie van Conscience probeerden te counteren. Kris Humbeek vertelt waarom Conscience volgens hem toch een plaats verdient.

Deze bundel werd uitgegeven in 1528. Professor in de middeleeuwse mystieke literatuur Veerle Fraeters vertelt wat u moet weten over deze bijzondere vrouw die Refreinen schreef.

Deze dichter werd amper 51 jaar oud, maar hij liet ons heel wat onsterfelijke poëzie na, zoals zijn bundel Het vader-huis. 10 jaar geleden publiceerde Theunynck een biografie van Karel van de Woestijne en nu haalt hij de bundel opnieuw boven.

In de vorige editie van de canon was Hermans vertegenwoordigd met zijn klassieker Nooit Meer Slapen uit 1966. Nu heeft de Koninklijke Academie van de Nederlandse Taal en Letterkunde een van zijn andere werken gekozen, één dat volgens hen nog meer gewicht heeft: De donkere kamer van Damokles. Het is deze oorlogsroman uit 1958 die ook op auteur Peter Terrin een grote indruk heeft gemaakt.

Dit bekend satirisch verhaal kan natuurlijk niet ontbreken in de literaire canon. Literatuurwetenschapper Mike Kestemont herinnert er ons nog eens aan hoe goed de vos Reynaerde wel niet is.

De Nederlandse dichteres publiceerde in haar leven maar drie dichtbundels: Parken en woestijnen, De vogel Phoenix en Vergezichten en gezichten. Na deze bundels zweeg Vasalis, ze liet haar pseudoniem rusten en ging verder door het leven als de dokter Margaretha ‘Kiki’ Drooglever Fortuyn-Leenmans. De KANTL heeft haar eerste bundel Parken en Woestijnen uitgekozen om op de literaire canon lijst te prijken. Protestantse dominee en poëzieliefhebber Dick Wursten vertelt.

Cyriel Buysse wordt misschien wel het meest gelinkt met Het gezin van Paemel, zijn beroemde toneelstuk over het Vlaamse boerenleven in de 19de eeuw. Het gezin van Paemel was het werk waarmee Buysse in de vorige editie van de literaire canon vertegenwoordigd was. Maar dat is niet langer zo, want de KANTL heeft voor deze editie haar oog op een ander boek laten vallen, één van zijn latere romans Tantes uit 1924. Fotograaf Michiel Hendryckx is daar heel blij mee.

Het is precies 200 jaar geleden dat Eduard Douwes Dekker, de echte naam van Multatuli, geboren werd. En als we Multatuli vieren, dan vieren we ook een beetje Max Havelaar, zijn bekendste werk waarmee hij de koloniale uitbuiting en de corrupte bureaucratie toen in Nederlands-Indië aanklaagde. David Van Reybrouck is een boek aan het schrijven over het koloniale verleden van Nederland en dus nam hij Multatuli’s Max Havelaar ook opnieuw vast.

De Avonden is één van de meest besproken en gelezen naoorlogse romans van de Nederlandstalige literatuur. Ook presentator en dichter Pat Donnez is vol lof over deze roman.

Dit boek van Bordewijk is een intrigerende tocht doorheen de donkere psyche van de mens. Ook literatuurkenner Matthijs de Ridder blijft gefascineerd door de personages van deze klassieker.

Troostende poëzie, zo zouden de 161 gedichten van J.C. Bloem beschreven kunnen worden. De protestantse dominee Dick Wursten, een groot poëzieliefhebber, heeft zich verdiept in die troostvolle poëzie van J.C. Bloem.

De KANTL vond dat deze twee boeken niet van elkaar te scheiden zijn. Dus voegden ze in deze nieuwe canon ook Zomer te Ter-Muren toe, het vervolgdeel op De Kappellekensbaan. Twee boeken dus, op één plaats in de lijst. En wie laten we hierover beter aan het woord, dan Boon zelf.

De literaire canon bestaat vooral uit proza en poëzie. Maar om dit toneelstuk van Bredero kan de KANTL nu eenmaal niet heen. Theaterexperten zijn het erover eens dat het nog steeds één van de beste Nederlandstalige theaterstukken aller tijden is. En de KANTL treedt hen dus bij, net als auteur Joke van Leeuwen.

De Ontdekking van de hemel is een nieuwkomer in de canon. Mulisch zelf zou daar zelf zeer blij mee geweest zijn, hij beschouwde De Ontdekking Van de Hemel als zijn magnum opus. Auteur Gaea Schoeters vertelt waarom.

Nescio’s hoogtepunt in zijn oeuvre zijn deze drie romans: De uitvreter, Titaantjes en Dichtertje. Samen vertellen ze Nescio’s eigen levensverhaal en dus zijn ze als geheel opgenomen in de canon. Toen enkele jaren geleden het boek Titaantjes zijn honderdjarige jubileum vierde, bracht radiomaker Pat Donnez hulde aan Nescio.

Dit Brugse liedboek is het allereerste bewaarde boek, waarin muziek is opgeschreven. Musicologen proberen de muziek tot op de dag van vandaag te analyseren, maar ook voor literatuurwetenschapper Mike Kestemont is het een onuitputtelijke bron.

Hugo Claus is samen met Joost van den Vondel, de enige schrijver die met twee werken vertegenwoordigd is in de canon. Hij staat uiteraard in de lijst met Het Verdriet van België, maar dus ook met zijn Oostakkerse gedichten. Literatuurkenner Matthijs de Ridder heeft de Oostakkerse Gedichten nog eens onder de loep genomen.

Weinig Middelnederlandse teksten hebben zo’n internationale faam als deze beroemde Marialegende. Het werk was een hit in de 19de eeuw en het interbellum, maar ook vandaag is het boek nog steeds internationaal geliefd. Zo laat professor Osolya Réthelyi haar studenten in de vakgroep Nederlands in Boedapest nog elk jaar kennis maken met Beatrijs.