Blijf verwonderd!

Herinnert u zich nog 'de man met het hoedje', die na de aanslagen in Zaventem in alle nieuwsberichten voorkwam? Die duikt nu op in een roman van Fikry El Azzouzi. Verder eerherstel voor de 17de-eeuwse schrijfster Margaret Cavendish, en voor de anonieme Afrikaanse mannen en vrouwen op schilderijen van Westerse kunstenaars.

'Wilhelm Furtwängler: The Radio Recordings 1939–1945'.

Een kunstwerk is meer dan een esthetische ervaring. En daarom moeten we ons ook niet de vraag stellen of we het mooi of lelijk vinden. Filosoof Thijs Lijster vertelt in Pompidou hoe hij naar kunst kijkt.

April is de Maand van de Filosofie. Jaarlijks worden tijdens deze maand door heel België en Nederland filosofische nachten, programma's, lezingen, debatten en festivals georganiseerd. En ook Klara doet mee. U krijgt o.a. een nieuw seizoen van de podcast 'Kant, en klaar!' en we pakken uit met 'Dooddoeners'. Maar er is nog veel meer...

In 'De Bourgondiërs' neemt Bart Van Loo u mee op sleeptouw door de middeleeuwen en deze reeks zal ook downloadbaar zijn als podcast. Alle afleveringen zijn ondertussen beschikbaar via alle grote platformen. Abonneer u op onze podcast en mis niets van een even wonderlijke als gevaarlijke reis langs brandstapels en feestelijke banketten, de pest en riddertoernooien, Jeanne d’Arc en Filips de Goede, schizofrene koningen en geniale kunstenaars .

In 'The Original Soundtrack' gingen Jeroen Struys & Robin Broos vorige zomer elke week op zoek naar de mooiste muzikale thema’s uit de filmgeschiedenis. Er komt later dit jaar trouwens een tweede seizoen van dit programma, en in afwachting daarvan kan u in de prijzen vallen.

Vanaf volgend seizoen is Elim Chan de nieuwe chef-dirigente van het Antwerp Symphony Orchestra. Dit weekend geeft ze al een voorproefje tijdens concerten in Gent en Antwerpen. Wij confronteerden haar met vijf stellingen over dirigeren. En Véronique Rubens recenseert het concert van het ASO.

7 april is het weer zover: de Ronde Van Vlaanderen! De kuitenbijters, kasseien, ‘t zweet en de pure emoties… bent u ook al helemaal klaar voor Vlaanderens Mooiste? Lees dan even verder, want misschien zijn wij wel op zoek naar u!

In het kader van 'De Maand van de Filosofie' brengt Pat Donnez twintig welbespraakte en veelbesproken filosofen uit 'Berg en Dal' samen. Deze 20 afleveringen zijn ondertussen beschikbaar als gratis podcast.

Op 15 juni 1467 sterft Filips de Goede. In Brugge waar 'de Leeuw Van Vlaanderen' begraven zal worden, is de hele stad in rouw. Maar nog het meest aangedaan, is zijn zoon Karel De Stoute. Charles le Téméraire schreit bittere tranen. Veel tijd om te rouwen heeft hij echter niet: het lot van het Bourgondische rijk ligt immers nu in zijn handen.

Op zondag 12 april 2015 sprak Pat Donnez met Gaston Meskens, kernfysicus, filosoof en beeldend kunstenaar.

Honderd jaar na de ontdekking van het graf van Toetanchamon wordt in Parijs een grote expo georganiseerd over deze beroemde farao. Egyptologe Athena Van der Perre vertelt over het belang van Toetanchamon en de opmerkelijke tentoonstelling.

Annemarie Peeters ging voor ons luisteren naar het slotconcert van het Klarafestival, waarin woord en muziek harmonieerden. Met zowel Arthur Rimbaud, Jonathan Coe en Ali Smith als Benjamin Britten, Joseph Hayden en John Taverner.

Op zondag 31 maart 2019 sprak Pat Donnez met Majd Khalifeh in 'Berg en Dal'. Majd kwam stateloos en werd een gepassioneerde Belg.

Een boek is een bijzonder ding. Het is niet zomaar een dood object van papier en drukinkt, maar sluit een betekenis in zich die wacht op een ontvankelijke lezer. Elk boek brengt dus ook een grote vrijheid met zich mee. Want diegene die het boek openplooit, mag zich aan de tekst ergeren, het boek in woede van zich afgooien, of het uit onverschilligheid onder een wiebelende tafelpoot steken.

Dit boek uit 1958 wordt als het hoofdwerk van filosoof Hannah Arendt (1906-1975) beschouwd. Ze ontrafelt het belang van het menselijk handelen en vrijuit spreken, als de grondwet voor een goed leven. En als dat wat ons tot mensen maakt. Zich telkens weer kunnen begeven in de publieke ruimte. Je mensenrecht kunnen uitoefenen.

Verrassend filosofisch essay over wat een thuis betekent in deze tijd van ontworteling en vluchtigheid. Met langs de ene kant grote vluchtelingenstromen, en langs de andere kant een nomadische elite. Schreiber leidde zelf zo’n nomadisch leven, was meer dan de helft van het jaar de hort op om lezingen en interviews te geven. Hij noemt dat de illusie van vrijheid van de moderne nomade, voor wie het ‘echte leven’ dat rondzwervend bestaan is.

10 jaar na haar te vroege dood wachten we nog altijd op een heruitgave van het werk van deze filosoof. Deze essay-bundeling uit 1993 bevat klassiekers, waarin de Martelaere helder en precies nadenkt over o.m. leven en dood, spreken en lezen, melancholie. Om regelmatig te blijven herlezen. Het titelverhaal begint zo: ‘Niemand verliest graag.

Nadenken over waanzin is denken over wat de mens is. Filosoof en taalwetenschapper Wouter Kusters maakte zelf twee psychoses door, en schreef daar een filosofisch boek over (Pure Waanzin), vertrekkend vanuit zijn eigen ervaringen. Hij benadert waanzin als een grensgebied waarin zowel kunstenaars, filosofen, psychoten, psychiaters, als wijzelf ons bewegen.

Nietzsche springt uit dit levendige boek naar voor als een mens van vlees en bloed, ver weg van de cliché’s. Doorheen brief- en tekstfragmenten krijgen we inzicht in hoe zijn ideeën ontstonden. Ideeën die hun tijd ver vooruit waren, en ons nog steeds beïnvloeden. Het radicaal in vraag stellen van de waarden waaraan we ons vastklampen, de moed vinden zichzelf te overwinnen.

Voelen ratten empathie voor hun vrienden? Kan een vogel raden wat een andere vogel weet? De Waal, die als etholoog het gedrag van chimpansees bestudeert – om zo onszelf beter te begrijpen; spitst zich hier toe op hedendaags onderzoek over de intelligentie en het bewustzijn van verschillende diersoorten. De filosofische vraag hier is: wat hebben mens en dier gemeen? Veel meer dan we zouden denken zegt de Waal.

De oorspronkelijke titel: Event, a philosophical journey through a concept, zegt veel duidelijker wat dit boek is: een avontuurlijke reis eerder dan een logisch opgebouwd verhaal. Soms zelfs een behoorlijk bochtige rit langs onverwachte hindernissen en vergeten schrijvers. Analyse van ‘events’, of gebeurtenissen, dwz ‘iets schokkends, iets ontwrichtends, dat plotseling lijkt te gebeuren en de normale loop der dingen onderbreekt.’

Filosoof Susan Neiman denkt tegen het heersende Peter Pan complex in, na over volwassenheid . ‘Kan de filosofie ons helpen een volwassenheidsmodel te vinden dat niet op berusting neerkomt?’ Een manier vinden om je eigen volwassenheid op te eisen, en niet te worden plat gegooid door de schizofrene paradox van het ouder worden en de heersende jeugdigheidsdwang.

De Amerikaanse filosoof Martha Nussbaum, een heuse ster aan het filosofisch firmament, was de eerste gast van Kant, en klaar! In die eerste aflevering had ze het o.m. over ouder worden (ze wil liefst les geven tot haar 85ste!), over wat we kunnen doen om ons niet te laten verlammen door een gevoel van machteloosheid.