Blijf verwonderd!

Het is 1672 en Louis Quatorze is weer op oorlogspad in Nederland. Het wordt een echt rampjaar voor de Nederlanders. Ze moeten zich terugtrekken tot achter de Hollandse waterlinie. Louis glorieert en stelt onredelijke eisen aan de Nederlanders. Niemand durft de Zonnekoning op zijn domme beslissingen wijzen. Zijn wil is wet.

11 November om 11 uur zetten we officieel een punt achter vier lange jaren. Pat Donnez vond dat een mooi moment om met Danny Praet over oorlog & vrede te praten.

In een productie van het Royal Opera House gedirigeerd door Nicola Luisotti en met o.m. Bryn Terfel in de rol van Falstaff, Simon Keenlyside als Ford en Marie-Nicole Lemieux als Mistress Quickly.

Het regent Requiems en herdenkingsconcerten rond WOI in Vlaanderen. Dirk Brossé en het Symfonieorkest Vlaanderen verhuizen naar Londen voor het jaarlijkse Flanders Remembers concert, een geschenk van de Vlaamse Regering aan Engeland als dank voor hun hulp tijdens WOI. Dirigent Dirk Brossé brengt een weekverslag van deze historische happening in de uitzending van Music Matters op zaterdag 8 november 2018.

Op de Boekenbeurs zat Katelijne Boon op zaterdag 10 november 2018 samen met schrijver, dichter en toneelauteur Peter Verhelst. Zijn meest recente boek 'Voor het vergeten' haalde de shortlist van de Bookspot Literatuurprijs en op 15 november krijgt Verhelst de allereerste Sybren Polletprijs voor zijn hele oeuvre. Maar in De Liefhebber hebben ze het niet over z'n meesterlijke romans en gedichten, maar over de muziek in het leven van deze woordenmagiër.

Dat is toch wat Robert Menasse en Ulrike Guérot, de bedenkers van het European Balcony Project willen. Deze namiddag om vier uur moet het gebeuren, op balkons over heel Europa. Dan wordt er een Europese republiek uitgeroepen die mensen moet samenbrengen in plaats van staten. En u kan meedoen!

Op vrijdag 9 november kan u het openingsconcert van Ars Musica rechtstreeks meemaken in Klara Live.

Zelfs in het laatste oorlogsuur blijven er slachtoffers vallen. Pieter Serrien beantwoordt o.a. de vraag die historici al een eeuw lang intrigeert: wie sneuvelde als laatste?

De politieke wereld maakt zich klaar voor het naoorlogse leven. In Parijs zien de twee machtigste mannen van Frankrijk elkaar terug. In Gent halen Paul-Emile Janson en de Spaanse consul Saura de sociaaldemocraat Edward Anseele op om tezamen in Loppem te gaan spreken met de koning.

Bergen feest! Terwijl de bevrijdingsstoet door de straten trekt, vernemen de feestvierders het nieuws over de ondertekening van de wapenstilstand. Elders bekoelt de eerste euforie over het oorlogseinde al snel door berichten over het voortdurende geweld aan de frontlinie.

Bij het eerste ochtendlicht maken de geallieerde officieren in het Bos van Compiègne zich klaar voor een historische foto bij de wagon. De Duitse onderhandelaars mogen toekijken. Ook in Gent en Bergen staan de overwinnaars in de schijnwerpers. In het oude West-Vlaamse frontgebied is er daarentegen niets feestelijks te beleven.

De wapenstilstand is getekend, maar de strijd is nog steeds niet voorbij. Merkwaardig genoeg zijn veel bevelhebbers helemaal niet opgelucht wanneer ze vernemen dat om 11.00 uur de wapens moeten zwijgen. Net voor het eerste ochtendlicht maken de fronttroepen de balans op van een uitzonderlijk dodelijke nacht.

Het meest historische uur van de laatste 24 is aangebroken. Om 5.12 uur bereiken de heren in het Bos van Compiègne eindelijk een overeenkomst over de wapenstilstandstekst. De strijd om Bergen is voorbij. De eerste Canadese bevrijders worden feestelijk verwelkom.

3,2 miljoen mannen zitten als krijgsgevangenen vast wanneer de oorlog ten einde loopt. Hun 11 november verloopt heel anders dan die van hun strijdende makkers. Zij die dicht bij de frontlinie zitten horen de kanonnen nog bulderen. Hier en daar zijn er muitende cipiers die gevangene vrijlaten.

Feestgewoel in Gent. Maar de Belgische troepen die de stad omsingelen hebben nog geen orders gekregen om de stad binnen te trekken. In Bergen, waar de eerste Canadese patrouilles het centrum hebben bereikt, is de bevrijding nu echt dichtbij. Voor degenen die in de buurt van het frontgebied in Frankrijk wonen is de oorlog nog lang niet over.

63 uur na de eerste ontmoeting tussen de geallieerde en Duitse wapenstilstandscommissies in het Bos van Compiègne zitten ze voor het eerst echt samen om te onderhandelen. Pas op de late avond van 10 november had maarschalk Ferdinand Foch de telegrammen uit Berlijn en Spa met de Duitsers gedeeld, zodat die wisten dat ze de autorisatie hadden om de eindgesprekken aan te vatten

Nergens is de strijd heviger dan aan de oevers van de Maas in Frankrijk. Vele tientallen Amerikanen overleven de oversteek van de rivier niet. Nog meer Duitsers komen om in de achterhoedes die zich in de heuvels aan de andere oever hadden ingegraven. Tussen Mouzon en Stenay kleurt de Maas dan ook bloedrood.

11 november 1918 is aangebroken. En toch is de strijd nog lang niet beslecht. De nacht begint met drie totaal verschillende taferelen.

In het laatste uur van 10 november lijkt voor de Gentenaars het bevrijdende ogenblik aangebroken. De laatste Duitsers verlaten de stad. De eerste inwoners komen voorzichtig naar buiten. Toch gaat de strijd buiten Gent nog door. Ook aan het Kanaal Gent-Terneuzen laten de Duitsers hun kanonnen nog hevig bulderen.

Hoewel bijna alle Duitsers Gent hebben verlaten en de burgers al feest aan het vieren zijn in het westen van de stad, wordt er aan het front nog steeds geschoten. De troepen die het nieuws over de Duitse aanvaarding van de wapenstilstand hebben vernomen, komen stilaan tot het besef dat de oorlog nog niet voorbij is.

Meer dan twee uur lang heeft Ferdinand Foch de Duitsers in het ongewisse gelaten over het telegram dat Erzberger de autorisatie gaf om de wapenstilstand te ondertekenen. Rond 21.30 uur vindt de Franse maarschalk de tijd rijp om de Duitsers in te lichten. Ondertussen bericht hij het front aan de Maasoever dat de Amerikanen hun aanval moeten voortzetten.

Kort voor 20.00 uur heeft Ferdinand Foch, de geallieerde opperbevelhebber, een telegram onder zijn troepen verspreid. Daarmee verrast hij vriend en vijand. Hij laat weten dat de Duitsers de voorwaarden voor de wapenstilstand hebben geaccepteerd en dat de wapens de volgende dag om 11.00 uur zullen zwijgen.

Op verschillende plaatsen betekent dit uur een kantelpunt. Aan de Franse Maasoevers gaat het om leven en dood. Daar beginnen de Amerikanen aan de hachelijke oversteek van de koude rivier over gammele pontonbruggen die recht in het vizier van de Duisters liggen. In Brussel doen de Duitse muiters een ultieme poging om de lokale socialistische leiders te overtuigen om deel te nemen aan hun revolutie.

Kennen wij de Amerika's? Na de mid-term verkiezingen verkent Werner Trio op vrijdag 9 november 2018 in 'Vrijdag' het Amerikaanse continent. Herman Matthijs (UGent, VUB) maakt een VS-State of the Union op. Fotograaf en cultureel antropoloog Teun Voeten weet wie de Hondurese vluchtelingen zijn en bestudeerde de drugsoorlog in Mexico. En An Vranckx (UGent) spreekt over Latijns-Amerikaanse caudillo's en de bestuurkundige oriëntering van militaire bestuurders.