de Munt; Opera

Macbeth Underworld in de Munt lijkt op een nachtmerrie waaruit je zo snel mogelijk wil ontwaken. De seizoensopener van de Munt is meteen een wereldcreatie van een nieuwe opera, een statement van het huis als creatieve instelling. De makers zijn Frans: componist Pascal Dusapin, librettist Frédéric Boyer en regisseur Thomas Jolly en dat heeft te maken met de coproductie met de Parijse Opéra Comique.

Deze sprookjesopera van Nikolaï Rimski-Korsakov is weinig bekend repertoire: alleen de vlucht van de hommel blijft maar doorgaan in het concertrepertoire. En dat terwijl de hele partituur eindeloos veel orkestrale kleuren vertoont en ook het libretto spreekt tot de verbeelding. De Russische regisseur Dmitri Tcherniakov staat bekend voor zijn vergaande psychologische interpretaties en hij krijgt van de zangers/acteurs net dat ietsje meer gedaan waardoor ze zichzelf overstijgen.

Dat was wat Wagner wilde maken: een opera over de ultieme, eeuwige liefde, over de dood heen. Zijn monument voor de liefde zoals hij het in een brief aan Liszt beschreef, heeft hij hier in de Munt gekregen in een zeer plastische enscenering bepaald door grote sculpturen op het toneel. De regie is statisch met een sobere gestiek bij de zangers en enkele momenten waarin dansers het meer zinnelijke aspect van die grote liefde belichamen. Wagners unendliche muziek krijgt hier alle ruimte.

Een grand opéra in vijf bedrijven in een concertante versie die te horen was in het PSK op 5 april. De opname werd gemaakt door de Munt.

Robert Le Diable zorgde in 1831 voor de doorbraak van de Grand Opera als genre, Meyerbeers naam lag op ieders lippen en zijn duivelse opera was -ook internationaal- bijna even populair als (bijna 30 jaar later) Faust van Gounod. In de loop van de 20e eeuw verdween dit werk uit het grote repertoire maar met de inhaalbeweging voor het genre van de Grand Opera in de operahuizen, krijgt Robert le Diable opnieuw een podium, al is dat vaak in een concertante versie zoals deze Muntproductie.

Ponchielli's enige bekend gebleven opera is de Italiaanse versie van een Franse grand opéra, en bevat een amalgaam van verwijzingen naar grote voorbeelden zoals Verdi en Gounod, maar het is ook een opera met een sfeerschepping en melodievoering die al doen denken aan de latere Puccini en Mascagni. Het werk vergt een bezetting met zes topsolisten in alle stemtypes en die heeft de Munt gevonden, niet alleen in de eerste bezetting van de première maar ook in de alternerende tweede bezetting.

Componist Mark Grey, librettiste Julia Canosa, regisseur Alex Ollé, dirigent Bassem Akiki en een feilloos uitgekozen cast hebben allemaal een belangrijk aandeel in de totstandkoming van deze wereldpremière. Het verhaal aan de basis (van Mary Shelley) is welbekend bij een groot publiek en krijgt een nieuwe dimensie door de situering in een verre toekomst, in een nieuwe ijstijd. Er zijn flashbacks naar de tijd waarin het schepsel van Frankenstein het levenslicht zag, in 1816.

De hoofdrol in een wereldpremière, dat is een kolfje naar de hand van de Texaanse bariton. Zijn droomseizoen zou er een zijn waarin hij meerdere rollen mag creëren. Dat vertelt hij in een gesprek met Sylvia Broeckaert waarin het ook gaat over zijn opleiding als professionele zanger in de States, over zijn lievelingsrollen, over hoe het leven van een operazanger eruit ziet en zijn toekomstige projecten.

In een recente productie van de Munt met een sterke Slavisch-Britse cast en gedirigeerd door Michael Boder, specialist in het twintigste-eeuwse repertoire. De laatste opera van Janacek is een wonderlijke partituur: heel modern met extreme sonoriteiten maar ook met prachtige lyrische momenten. Deze uitvoering is gebaseerd op de nieuwe kritische heruitgave van de oerversie van deze opera door Charles mackerras en John Tyrell.

De nieuwe productie in een enscenering van Krzysztof Warlikowski en gedirigeerd door Michael Boder ging al eerder in première in Londen en verhuist straks naar Lyon. Wat je ziet en hoort komt aan als een mokerslag maar blijft in grote lijnen trouw aan het libretto en de partituur van Janacek. Een vondst is zeker de vervlechting van theatrale realiteit en fictie in het tweede bedrijf en er mag al eens gelachen worden binnen dit donkere gegeven.

Het nieuwe seizoen van de Munt ging van start met een gedurfde -zelfs moedige- productie van deze overbekende opera van Mozart. Het werd een Singspiel zonder de dialogen van Schikaneder en met nieuwe teksten over beproeving en loutering in een wereld die de idealen van de verlichting in vraag heeft gesteld.

In een recente, nieuwe productie van de Munt gedirigeerd door Alain Altinoglu en met o.m. Eric Cutler als Lohengrin, Ingela Brimberg als Elsa von Brabant, Elena Pankratova als Ortrud en Andrew Foster-Williams als Friedrich von Telramund.

Cavalleria Rusticana van Pietro Mascagni en Pagliacci van Ruggero Leoncavallo vormen een onafscheidelijk duo. In de coproductie van de Munt en het ROH brengt regisseur Damiano Michieletto de twee werken samen in één verhaal dat zich afspeelt in hetzelfde zuid-Italiaanse dorp. Het concept werkt keigoed: de verhaallijnen worden ingenieus verweven en een draaiend decor zorgt voor meerdere theatrale dimensies.

In een dubbele voorstelling in de Munt, de opname werd gemaakt in januari. Bariton Georg Nigl zet alweer een verbluffend expressieve interpretatie neer van de gevangene in Il Prigioniero en de sopraan Angeles Blancas Gulin vertolkt met veel verve de aartsmoeilijke rol van die Frau in Das Gehege. Franck Ollu dirigeert.

Een dubbele voorstelling in een gloednieuwe en gewaagde, nieuwe productie met het droomteam Andrea Breth voor de regie, Franck Ollu voor de muzikale leiding, bariton Georg Nigl en sopraan Angeles Blancas Gulin als protagonisten.