Geschiedenis

Kunsthistoricus David Vergauwen en plantenbioloog Ive De Smet nemen ons al de hele week mee doorheen de wondere geschiedenis van de meloen en de watermeloen, op hun eigen onnavolgbare wijze. Zo hoorden we hen gisteren over de reputatie van de meloen in de renaissance. Vandaag steken de meloenen de Atlantische oceaan over naar de nieuwe wereld…

Kunsthistoricus David Vergauwen en plantenbioloog Ive De Smet graven zich graag in in de geschiedenis van groenten en fruit en deze week halen ze voor ons de sappigste verhalen boven rond de herkomst van de meloen en de watermeloen. In deze aflevering vertellen ze ons over de populariteit en de tegelijk kwalijke reputatie van de meloen in de middeleeuwen en de renaissance.

We serveren u deze week elke dag een schijfje geschiedenis van de meloen. Kunsthistoricus David Vergauwen en plantenbioloog Ive De Smet kijken naar oude afbeeldingen en schilderijen én ook naar de genetica om de herkomst van groenten en fruit te ontrafelen. Gisteren leerden we dat de watermeloen afkomstig is uit Afrika en de zoete meloen uit Azië, vandaag kijken we met hen naar de meloen bij de Egyptenaren en de Romeinen.

Waar komen de meloenen vandaan? Dat is de vraag waar kunsthistoricus David Vergauwen en plantenbioloog Ive De Smet zich deze week over buigen. In de eerste aflevering begon hun zoektocht bij een 17e eeuws schilderij waar een bijzonder bleke watermeloen op afgebeeld stond. In dit tweede deel halen ze er opnieuw een watermeloen bij en nemen ze die enkele duizenden jaren mee terug in de tijd.

Plantenbioloog Ive De Smet en zijn goede vriend kunsthistoricus David Vergauwen spitten met graagte de herkomst van groenten en fruit uit en halen daarbij de sappigste verhalen naar boven. Deze week zetten ze hun tanden in de geschiedenis van de meloen en de watermeloen. En die blijken zowaar veel gemeen te hebben met een komkommer!

De meloen is één van de zaligste deugden van de zomer. Maar waar komt ze vandaan? En hoe verwant zijn de meloen en de watermeloen aan elkaar? Plantenbioloog Ive De Smet en zijn goede vriend kunsthistoricus David Vergauwen onderzoeken samen de herkomst van groenten en fruit, door enerzijds naar de genetica en anderzijds naar oude schilderijen te kijken. Zo spitten ze deze week sappige verhalen op uit de geschiedenis van de meloen.

Van Koude Oorlog tot Glasnost

De culturele dooi.

De strijd tegen het formalisme.

De Oorlogsjaren

De Grote Terreur

Prokofiev en de revolutie. In 1905 komt het Russische volk in opstand tegen de Tsaar. Overal in het land breken spontane stakingen uit. Zelfs in het conservatorium waar Prokofiev nog maar net aan zijn studies begonnen is, wordt er gestaakt. Het is een voorbode van wat komen gaat. De matige cijfers die hij krijgt bij zijn afstuderen in 1909 schrikken Prokofiev niet af. Zijn reputatie is immers dan al gevestigd, een glansrijke carrière ligt in het vooruitzicht.

Op 19 september 1868 verhuist Conscience en zijn gezin naar Brussel om er hun intrek te nemen in de ambtswoning van het Wiertzmuseum te Elsene. Negen dagen eerder was hij bij Koninklijk Besluit officieel benoemd tot ‘Conservator van het Koninklijk Museum van Schilder- en Beeldhouwkunst van België’. Het hoofdstuk ‘Kortrijk’ wordt hiermee afgesloten. Het nieuwe hoofdstuk ‘Brussel’ kan beginnen.

In 1853 had Hendrik Conscience ontslag genomen als griffier van de Antwerpse academie. Drie jaar later moet hij het nog altijd zonder job stellen.

1849 is een vervloekt jaar voor Hendrik Conscience. Op 7 mei sterft een van zijn meest dierbare vrienden, de populaire volksdichter Theodoor van Ryswyck. Een dikke maand later sterft zijn vader, Pierre Conscience.

De Vlaamse zaak!

Op 21 mei 1836 zwaait Conscience af uit het Belgische leger. Thuis in Borgerhout krijgt hij van zijn vader nog 6 maanden de tijd om werk te zoeken en zo op eigen benen te staan. Dat blijkt echter moeilijker dan gedacht. Het is vooral het kunstenaarsleven dat hem aantrekt. Bovenal wil hij dichter worden.

In deze eerste aflevering vertellen biograaf Johan Vanhecke en Pat Donnez over de jeugdjaren van Hendrik Conscience. En dankzij acteur Filip Peeters komt ook de schrijver zelf tot leven.

Op de vooravond van 11 september blikt American Dreams terug op de oorlogen die de VS hebben gevoerd in eigen land, en in de wereld. Van de burgeroorlog over twee wereldoorlogen tot Vietnam, Irak en Afghanistan – Uncle Sam heeft heel wat offers gevraagd van de Amerikaanse gezinnen. Die oorlogen hebben een stempel gedrukt op de muziek. The Andrews Sisters entertainden de troepen met onsterfelijke meezingers, terwijl protestzangers op de barricaden stonden in het verzet tegen de oorlog in Vietnam.

De ananas, het zonnigste stuk fruit dat er is, in fruitsla, cocktail of zelfs op een pizza. Maar er hangt ook een wonderlijke geschiedenis aan deze vrucht: gesmaakt door primitieve beschavingen, ontdekkingsreizigers, koningen en uiteindelijk ook door u en ik. Espresso serveert u de sappige geschiedenis van deze vrucht in schijfjes!

In de 19e en de 20ste eeuw raakte de ananas verspreid over de hele wereld. Zo komt de ananas uiteindelijk ook terecht op Hawaii, wat David en Ive terug brengt naar de Pizza Hawaï.

Het grote enthousiasme rond de ananas in de 18e eeuw leverde ons enkele bijzondere ananas-geïnspireerde bouwwerken op.

De Engelsen noemden de ananas eerst ‘The Queen Pine’, naar Elizabeth Tudor. Later werd dat ‘The King Pine’, toen Koning Charles II Stuart aan de macht kwam. Koningen en aristocraten pakten maar wat graag uit met de ananassen, die ze zelf kweekten in hun chique ‘pineries’. Maar de ananas verschijnt ook meubels, vaatwerk, jurken, behangpapier, zelfs in coiffures!