podcast

Ze spreken af in Oostendse hotels, flaneren urenlang op de dijk, en gaan in achterafstraatjes en oude huizen op zoek naar sporen van mensen die ofwel in Oostende woonden, of er aanspoelden. Van Ensor tot Claus, van Snoek tot Proust. In de reeks 'Kamer in Oostende', naar het gelijknamige boek, volgen we schrijver Koen Peeters en schilder, pianist en historicus Koen Broucke langs hun eigenaardige zwerftochten.

In 'Canal Grande' maken we tijdens de zomer een muzikale tocht door Venetië.

Het leven van Pieter Bruegel de Oude verteld door Leen Huet.

Aan het einde van de zomer van 1569 sterft Pieter Bruegel de Oude op vrij jonge leeftijd. Aan zijn vrouw schenkt hij het schilderij 'De ekster op de galg'. Leen Huet vertelt over deze laatste episode uit het leven van Pieter Bruegel.

‘Pastel, ja, kleuren, en als De Kuyper daarover begint, heeft hij de belangstelling van Broucke vast. In de Sebastiaansstraat aan Sporting Bowling wil De Kuyper even naar binnen met ons. In de traphal van de entree wijst hij de kleur van de radiators aan. Hij noemt dat ‘Oostends groen’.

'Ik hoop dat u evenveel aan mij denkt als ik aan u. De gedachte van vriendschap heeft grote kracht. Ik hoop dat mijn gedachte u helpt.' Joseph Roth, in een brief aan Stefan Zweig

‘Na de wijn drinken we zwarte koffie. Broucke, Dewulf en ik nemen daarvoor alle tijd. Af en toe gaat een van ons door het raam naar buiten kijken. Te vroeg, het is nog te vroeg. ‘Hoe laat verliet Spilliaert het huis?’ vraag ik een beetje beschaamd.'

De zo geliefde boerentaferelen schilderde Bruegel in de late jaren zestig van de 16de eeuw. Opmerkelijk vindt Leen Huet, want deze idyllische taferelen maakte Bruegel net in een periode waarin de Nederlanden ellendige tijden meemaakten.

In het schilderij 'De prediking van Johannes' dat Pieter Bruegel schilderde in 1566, het jaar van de grote beeldenstorm in de Nederlanden, verwijst hij duidelijk naar de calvinistische hagenpreken die toen overal te lande plaatsvonden.

Leen Huet vertelt over de liefdesperikelen van Pieter Bruegel en over zijn verhuis van Antwerpen naar Brussel in 1563. In het schilderij 'De val van de opstandige engelen' smokkelde Bruegel elementen die naar zijn nieuwe stad, Brussel, verwijzen.

'Ooit was Proust in Oostende als klein ventje, samen met zijn grootvader. Proust noemde deze stad het eindpunt waar je terechtkomt als je altijd maar verder de kustlijn volgt. Oostende was voor hem ‘een strand, verlaten van de rest van de wereld.'

‘Permeke. De gelukkige kunstenaar. Ik hou ervan hoe de schilder dik en gezond op oude artiestenfoto’s poseert in kabeltrui, een sigarettenstompje in de mondhoek, met een zonet gevangen vis in zijn handen. Hij was een boer met een hoed.’

Nadat Pieter Bruegel twee jaar door Italië heeft gezworven, keert hij terug naar Antwerpen. De reis door de Alpen heeft hem geïnspireerd tot het maken van een sublieme reeks ontwerpen voor prenten van berglandschappen. 'In de vier winden', de prentenhandel van Hieronymus Cock, liggen ze in de vitrine.

‘Hier ergens werd Gaston Eysselinck begraven, maar zijn graf is al geruimd. Alsof men zich voor hem schaamde. Zijn vriendin ligt er nog. Zijn twee laatste levensmaanden kostte het de architect: een kleine grafsteen maken voor zijn geliefde.'

'Daar zat hij ’s winters in de kou te schrijven,’ zegt Yanty. 'Mijn vader had een dikke deken om zijn bovenlijf geslagen, want hierboven is geen verwarming. Op een keer kwam ik op de kamer en zag mijn vader snikkend voor het venster zitten.'

Tijdens de zomer van 2019 zenden we ‘Het Hart van Napoleon’ als herkansing uit. Een stuk mondelinge geschiedenis op zijn best. Als er één man is met een groot hart voor Napoleon, dan is het Johan Op de Beeck wel. We merken dat de podcastversie nog steeds erg populair is, maar we willen ook andere mensen een herkansing geven om deze reeks te herontdekken.

Bruegel strijkt neer in Rome en reist daarna nog verder zuidwaarts, tot op Sicilië.

"Een zwemmer is een ruiter."

In de lente van 1552 vertrok Pieter Bruegel vanuit Antwerpen naar Italië. De oudste bekende tekeningen van Bruegel dateren van toen. Leen Huet reconstrueert de reis, die Bruegel in goed gezelschap maakte.

Over een verloren altaarstuk waar de jonge Bruegel aan meewerkte samen met de kunstenaar Peeter Baltens. Baltens en Bruegel verwerkten vaak dezelfde thema's. Zo maakten ze beiden een versie van 'Luilekkerland' bijvoorbeeld.

'Een reusachtig, onverwarmd en leeg hotel', schreef Claus over Hôtel de Londres in Oostende. Vaak was hij er de enige klant. Hij leefde er sober, zelfs armoedig, maar soms werd hij getrakteerd door eigenaar Roger Hermans op oesters en champagne, en een bordeelbezoek. Claus schreef er zijn debuut De metsiers.’

Bij wie leerde Pieter Bruegel de kneepjes van het vak? Leen Huet vertelt over de veelzijdige en avontuurlijke leermeester van Bruegel, Pieter Coecke van Aelst.

Het raadsel begint. Waar kwam Bruegel vandaan? Leen Huet vertelt over de mogelijke geboorteplaats en -datum van Pieter Bruegel. Waar werd de kleine Bruegel geboren en waar groeide hij op? Was dat op het platteland tussen de boeren of was hij toch een stadsjongen?

'Broucke begint weer over zijn schedels, zijn obessie. Dat Ensor als kind in de duinen groef en plots op menselijke beenderen stootte. Broucke vermoedt in Oostende een geheim ossuarium, een onbekend ondergronds reservoir.’