podcast

Sonny Rollins maakt 9/11 van dichtbij mee en staat 4 dagen later alweer op het podium. Maar zijn hoopvolle concert kan niet voorkomen dat de VS in een nationalistische kramp schieten. Als reactie op die nationalistische reflex herschrijft de Ierse auteur Roddy Doyle de Amerikaanse geschiedenis als een heel jazzy geschiedenis.

In Tsjecho-Slowakije slaagt een aantal jazzenthousiastelingen erin om de censuur van de Communistische Partij te omzeilen. Jarenlang publiceren ze ongestoord boekjes over de bevrijdende kracht die jazz heet. Maar voor de mensen achter het IJzeren gordijn stond jazz niet automatisch gelijk aan het kapitalistische Westen.

Louis Armstrong noemt zich halverwege de jaren ’50 Ambassador Satch en vormt zo de inspiratie voor een officieel Amerikaans jazzambassadeurschap. De jazz als diplomatiek instrument.

De jaren zestig lijken in België hun hoogtepunt te beleven op 26 oktober 1969. In Amougies beleven duizenden hun Europese versie van Woodstock mét freejazz. Maar veel soixant huitards weten niet goed wat ze met de woedende freejazz aan moeten.

Halverwege de jaren zestig wordt de opstandige jazz grimmig. De eis om vrijheid is met geen mogelijkheid meer metaforisch te lezen. De freejazz belooft concrete opstand.

Eind jaren vijftig, begin jaren zestig wordt de jazz ongeduldig. Men wil gelijke rechten voor blank en zwart. En men wil ze nu. Charles Mingus slingert in 1960 zijn woede op plaat. Drie jaar later start Dizzy Gillespie een heuse presidentiële campagne.

Voor veel Nederlandse en Vlaamse schrijvers is de toekomst na WO II erg onzeker. De jazz biedt soms hoop. Volgens Louis Paul Boon stelt de muziek de mensen in staat om de aan diggelen geslagen wereld toch als eenheid te begrijpen. Maar de jazzy wereld van Hugo Claus is een veranderlijk en onverstaanbaar ding.

Na de Tweede Wereldoorlog raakt Parijs in de ban van de jazz. In de vele jazzkelders troepen schrijvers, muzikanten en kunstenaars samen. Jean Paul Sartre en Boris Vian bekvechten over de betekenis van de jazz. Is deze muziek de essentie van het leven, of juist een middel tegen elke vorm van essentiedenken?

Duke Ellington en Charlie Parker gaan op zoek naar nieuwe manieren om de jazz weerbaarder te maken. Ellington schrijft een opera. Parker ontwikkelt samen met zijn vrienden een bijtende en duizelingwekkend snelle jazztaal.

Joseph Goebbels' swingband. Waarom de nazi's er nooit echt in slaagden om de jazz te verbieden.

De Centrale Mogendheden Jazz. Duitslands worsteling met de moderne cultuur. Herman Hesse ziet zijn land afglijden in nationalisme en ressentiment, maar het lukt hem niet om de moderne jazz te omarmen.

Neutrale jazz. Na vier jaar neutraliteit brengt de jazz in Denemarken heel wat verbazing teweeg. Voor de Nederlandse schilder Piet Mondriaan biedt de jazz de mogelijkheid van een nieuwe ordening van het leven.

De Jamaicaanse jazzschrijver Claude McKay houdt Europa een spiegel voor in de strijdbare roman Banjo.

De jazz richt Frankrijk ten gronde! De jazz is het beste wat Frankrijk ooit is overkomen! Het trotse Frankrijk en de moeilijke verhouding tot de jazz.

De jazz als antiburgerlijk wapen. Waarom Paul van Ostaijen om een jazzy slaapliedje vroeg.

Jazz in Little Belgium. Hoe de jazz na WO I totaal verschillende reacties uitlokte in het noorden en het zuiden van het land.

Na de oorlog wakkert de jazz het opstandige gemoed van de Europese avant-gardisten aan. Volgens de Italiaanse futuristen is de Jazz Italiaans! Of moet hij dat in ieder geval worden.

Hoe de jazz tijdens de Eerste Wereldoorlog in Europa arriveert en er geïntroduceerd wordt als een heel rebels genre.

In 1912 betreedt de jazz voor het eerst het grote podium en komt meteen met een politieke eis: gelijke rechten voor blank en zwart.