Visuele knapheid in een luguber jasje Kunst & Cultuur

The Painted Bird is gebaseerd op de gelijknamige roman van Jerzy Kosinski. Hij volgt het wrede verhaal van een klein Joods jongetje dat bij zijn tante wordt ondergebracht om de Tweede Wereldoorlog veilig door te komen. Wanneer zijn tante overlijdt en het huis afbrandt, start hij een eenzame zwerftocht door Oost-Europa. Wat volgt is een parade aan wreedheden. De roman is controversieel want Kosinski beweerde dat het verhaal op zijn eigen leven gebaseerd was, maar jaren later bleek dat niet te kloppen. Nu vormt het boek de aanleiding tot een gelijknamige film, die al even controversieel is. 

De zwart-witbeelden zorgen voor een esthetische en verzorgde indruk. Trio: ‘Het doet denken aan het werk van de absolute groten als Andrej Tarkovski. Het is een film die heel mooi is om te zien.’ De manier van in beeld brengen draagt bij tot de visualisering van het horrorkarakter van de Holocaust. Die horror toont regisseur Vaclav Marhoul op een doordachte manier. Door te spelen met montage en camerahoeken blijven beelden van uitgelepelde ogen en mensen die worden doodgeslagen nog enigszins behapbaar en beschaafd. Al houdt dat niet tegen dat de opeenstapeling van wrede scènes voor een zwaar en heftig geheel zorgt. 

Volgens Trio slaagt de film niet helemaal in zijn opzet. De bedoeling van de regisseur was om te tonen waartoe een mens in staat is. Maar door dat te doen aan de hand van een verzonnen verhaal, toont hij voornamelijk waartoe de gruwelijke fantasie van de mens in staat is. De film gaat over het kwade en hoe mensen omgaan met personen die anders zijn. Trio: ‘Op een bepaald moment zien we hoe iemand een vogel beschildert en die dan in de lucht gooit waar hij uiteengereten wordt door soortgenoten. Die zien hem als een bedreiging omdat hij er een beetje anders uitziet.’ De titel van de film is dus een metafoor voor de Holocaust, maar ook voor een meer universele neiging van de mens.